Nieuwe Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet): beknopt overzicht wijzigingen

Sinds 1 juli 2018 is de nieuwe Arbeidsomstandighedenwet (kortweg: Arbowet; wettekst) van kracht.

Bij de inwerkingtreding van de nieuwe regels, op 1 juli 2017, gold een overgangsperiode van een jaar; sinds 1 juli 2018 zijn alle nieuwe regels van kracht. De belangrijkste wijzigingen in de Arbeidsomstandighedenwet op een rij.

Wat staat er in de Arbowet?
In de Arbowet staan regels voor werkgevers en werknemers om de gezondheid en veiligheid van werknemers te bevorderen. In de Arbowet zijn verplichtingen opgenomen waar werkgevers en werknemers zich aan moeten houden. Deze gelden voor alle plekken waar arbeid wordt verricht (dus ook voor verenigingen en stichtingen en voor deeltijd- en flexwerkers en oproepkrachten, inclusief werknemers met een nul-urencontract).

Basiscontract
Een van de belangrijkste punten van de nieuwe Arbowet is de invoering van het basiscontract. Dit is een overeenkomst tussen een werkgever en een arbodienst of bedrijfsarts waarover iedere werkgever moet beschikken. In het basiscontract worden werkafspraken gemaakt voor de taken waarvoor de werkgever zich volgens de Arbowet moet laten bijstaan door kerndeskundigen.
Het staat de werkgever verder vrij om zich bij meer taken te laten ondersteunen door een arbodienst. In dat geval worden de werkafspraken vastgelegd in een basispluscontract.

Second opinion bedrijfsarts en klachtenprocedure
Als een werknemer twijfelt aan de juistheid van het advies van de bedrijfsarts, dan kan de werknemer vragen om een second opinion van een andere bedrijfsarts. Deze bedrijfsarts moet werkzaam zijn bij een andere arbodienst, bedrijf of inrichting dan de eerste bedrijfsarts. De second opinion is erop gericht om de kwaliteit van de bedrijfsgezondheidszorg te verhogen en de werknemer meer zekerheid te geven over de juistheid en onafhankelijkheid van een advies. Daarnaast moet iedere bedrijfsarts een klachtenprocedure hebben zodat een werknemer een klacht kan indienen. Dit geldt voor alle bedrijfsartsen, ook als zij niet werkzaam zijn bij een gecertificeerde arbodienst.

Open spreekuur bedrijfsarts en vrije toegang tot de werkvloer
In de nieuwe Arbowet moet de werkgever ervoor zorgen dat de werknemer de bedrijfsarts kan bezoeken als hij vragen heeft over zijn gezondheid in relatie tot het werk, ook als de werknemer nog niet verzuimt of klachten heeft. Dit kan bijvoorbeeld via een open spreekuur. Het doel van het open spreekuur is om klachten en verzuim bij de werknemers te voorkomen. De bedrijfsarts heeft verder vrij toegang tot de werkplek om zo het bedrijf beter te leren kennen. Dit geeft de bedrijfsarts goed inzicht in de arbeidsomstandigheden en de belasting in het werk.

Adviesrol bedrijfsarts
In de vernieuwde Arbowet staat preventie nog meer centraal. Zo moet de bedrijfsarts de werkgever adviseren over het toepassen van preventieve maatregelen voor gezond en veilig werken van de werknemers. Ook is opgenomen dat de bedrijfsarts adviseert bij ziekteverzuimbeleiding in plaats van bijstand te verlenen. Hiermee wordt benadrukt dat het de werkgever is die verantwoordelijk is voor de verzuimbegeleiding.

Duidelijkere rol preventiemedewerker
Naast de bedrijfsarts krijgt ook de preventiemedewerker een stevigere rol in de nieuwe Arbowet. Elk bedrijf moet ten minste één werknemer aanwijzen als preventiemedewerker. De preventiemedewerker heeft als taak te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners. De benoeming van de persoon en de positie van de preventiemedewerker in de organisatie zal nu met instemming van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging plaatsvinden.

Grotere medewerkersbetrokkenheid
Met de instemming op de persoon en de positie van de preventiemedewerker krijgt de ondernemingsraad (OR) meer betrokkenheid bij het arbobeleid. Daarnaast hebben de bedrijfsarts en andere arbodeskundigen de mogelijkheid om overleg te voeren met de OR, PVT of betrokken medewerkers. Werknemers en arbodeskundigen kunnen daardoor beter samenwerken en zijn zo goed betrokken bij het bedrijfsbeleid voor gezond en veilig werken.

Toezicht en handhaving Arbeidsinspectie
De Arbeidsinspectie kan werkgevers, arbodienstverleners en bedrijfsartsen sancties opleggen bij het niet naleven van de regelgeving en het basiscontract.

Bron: nieuwsbericht ministerie van SZW, 28 juni 2018