Ondanks voorzichtige kentering keuringsachterstanden bij UWV, toch nieuwe maatregel.
Er is een voorzichtige kentering zichtbaar in de omvang van de achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen bij het UWV. Om die achterstanden verder te bestrijden, worden de tijdelijke maatregelen verlengd die eerder zijn genomen om de wachtlijsten terug te dringen. Ook komt er een nieuwe tijdelijke maatregel bij. Dat schrijft minister Van Gennip (SZW) in een brief van 6 oktober 2024 aan de Tweede Kamer.
Lange wachttijden voor de WIA-keuring
Door een tekort aan verzekeringsartsen bij het UWV zijn er lange wachttijden ontstaan bij de sociaal-medische beoordelingen voor de WIA. Hierdoor blijven werknemers (te) lang in onzekerheid over hun recht op uitkering. Voor werkgevers betekenen de achterstanden dat er te lang onduidelijkheid is over de financiële gevolgen van een mogelijke uitkering en over eventuele beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
De afgelopen twee jaar hebben het kabinet en het UWV daarom meerdere maatregelen genomen die de achterstanden moeten terugbrengen. Het gaat hierbij onder meer om de vereenvoudigde WIA-claimbeoordeling voor 60-plussers en het opzetten van sociaal-medische centra (SMC’s).
Vragen over arbeidsongeschiktheid?
Neem contact op met onze expert.
Eerste effecten zichtbaar
De eerste effecten van de maatregelen lijken inmiddels zichtbaar. In de eerste helft van 2023 is een lichte afname te zien in de ontwikkeling van het totale aantal WIA-claimbeoordelingen in relatie tot de achterstand. Het is voor het eerst sinds 2015 dat er een daling van die achterstanden zichtbaar is. Bij de herbeoordelingen tekent zich sinds de eerste helft van 2023 een voorzichtige stabilisatie van de achterstand af, maar van een daling is nog geen sprake. Dat komt omdat de reeds ingezette maatregelen vooral gericht zijn op de WIA-claimbeoordelingen. Die krijgen prioriteit om werknemers zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over het recht op een uitkering.
Eind 2022 wachtten in totaal bijna 7.700 mensen langer dan zes maanden op een WIA-claimbeoordeling. Dit aantal is medio 2023 gedaald naar 6.800. De overwerkafspraken die UWV sinds 2023 kent, hebben hier een belangrijke bijdrage aan geleverd. Met het overwerken worden de mensen die het langst wachten op een WIA-claimbeoordeling als eerste geholpen. De verwachting is dat met de tijdelijke maatregelen en het werken in SMC’s het UWV meer WIA-claimbeoordelingen kan verrichten.
Met name de vereenvoudigde WIA-claimbeoordeling voor 60-plussers heeft bijgedragen aan het terugdringen van de achterstanden. Daarom wil de minister deze maatregel met een jaar verlengen tot en met 31 december 2024. UWV blijft de komende tijd inzetten op de omslag naar het werken in SMC’s. Een eerste evaluatie laat zien dat hierdoor de verzekeringsarts effectiever wordt ingezet.
Nieuwe maatregel
De minister kondigt in de brief ook een nieuwe, tijdelijke maatregel aan: praktisch beoordelen. Deze maatregel houdt in dat voor mensen die werken ten tijde van de WIA-claimbeoordeling, op basis van hun feitelijke verdiensten een beoordeling wordt gemaakt van hun arbeidsongeschiktheidspercentage. Er wordt dan niet meer, zoals nu, óók nog een theoretische schatting gedaan. Deze maatregel, die 1 juli 2024 moet ingaan, levert naar verwachting een besparing op van zo’n 2.000 tot 3.000 claim-beoordelingen. De minister wil deze maatregel tijdelijk invoeren, voor de duur van drie jaar.
Deze maatregelen worden genomen vooruitlopend op de adviezen van de OCTAS – de commissie die is ingesteld om het kabinet te adviseren over structurele oplossingen op de langere termijn.
OCTAS komt begin 2024 met een advies over een houdbaar stelsel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid dat betaalbaar, uitvoerbaar en uitlegbaar is. De minister kondigt aan dat de commissie zeer binnenkort alvast met haar probleemanalyse komt.
