Nieuws
Een arbocatalogus is een document waarin organisaties van werkgevers en werknemers samen op sector- of brancheniveau vastleggen met welke maatregelen de individuele bedrijven in hun sector/branche kunnen voldoen aan de doelvoorschriften in de Arbowet voor één of meerdere specifieke arbeidsrisico’s. Dit document wordt vervolgens voorgelegd aan de Arbeidsinspectie. Als de Inspectie het document met positief resultaat heeft getoetst, is sprake van een arbocatalogus.
De procedure rond het opstellen, toetsen en hanteren van arbocatalogi bij bedrijfsinspecties heeft de Arbeidsinspectie vastgelegd in een beleidsregel. Omdat deze procedure op een aantal onderdelen aan herziening toe was, is met ingang van 14 juni 2019 de oude Beleidsregel arbocatalogi 2010 vervangen door de Beleidsregel arbocatalogi 2019. Deze nieuwe beleidsregel, die tot stand gekomen is in nauw overleg met de Stichting van de Arbeid, is op 13 juni 2019 gepubliceerd in de Staatscourant.
Koppeling arbocatalogus aan regelgeving expliciet vermelden
Nieuw in de beleidsregel is dat er een expliciete koppeling in de arbocatalogus moet zijn opgenomen tussen een artikel of artikellid uit de arboregelgeving en de maatregel of voorziening waarmee de arbocatalogus een invulling geeft aan dat artikel of artikellid. Op die manier kan de Arbeidsinspectie één op één toetsen of een arbocatalogus een goede invulling geeft van een arbovoorschrift. De inspectie heeft hiervoor op haar website een format opgenomen dat sociale partners kunnen gebruiken bij het laten toetsen van de arbocatalogus. Dit versnelt het toetsingsproces.
Resultaat toets bewaren
In de nieuwe beleidsregel is ook expliciet opgenomen dat het resultaat van de toetsing door de Arbeidsinspectie aan de vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers wordt meegedeeld. De Inspectie zal in een schriftelijke reactie aangeven in hoeverre de arbocatalogus positief is getoetst. Deze mededeling moet door partijen bij de arbocatalogus worden gevoegd en eveneens kosteloos en goed toegankelijk zijn voor iedereen. Als dit niet het geval is, wordt de arbocatalogus niet in de beleidsregel opgenomen of daaruit verwijderd. Tegen een negatieve toetsing is geen formeel bezwaar mogelijk, omdat er geen sprake is van een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht.
Geldigheid niet meer onbeperkt
Een positieve toetsing van een arbocatalogus was onder de Beleidsregel arbocatalogi 2010 in principe voor onbepaalde tijd geldig. Veel van de huidige arbocatalogi zijn na hun eerste toetsing niet meer bijgewerkt. Onduidelijk is of zij nog voldoen aan de geldende arboregelgeving en de huidige stand van de wetenschap en professionele dienstverlening op de beschreven risico’s. Hierdoor vermindert de waarde van een arbocatalogus als referentiekader voor zowel de werkgevers die de arbocatalogus gebruiken als de Arbeidsinspectie. Dit is nu gewijzigd, waardoor een positief getoetste arbocatalogus als regel zes jaar geldig is, te rekenen vanaf de datum van de positieve toetsbrief. Na vijf jaar meldt de minister (Arbeidsinspectie) aan de vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers dat het einde van de looptijd van de arbocatalogus nadert. In de brief verzoekt hij de indieners om te onderzoeken of de arbocatalogus nog actueel is en om deze, in al dan niet aangepaste vorm, opnieuw te laten toetsen.
Als deze arbocatalogus, ook na hernieuwde toetsing door de Arbeidsinspectie, positief wordt getoetst, wordt de geldigheidsduur met zes jaar verlengd. Is er binnen zes maanden niet op het verzoek van de minister gereageerd, dan wordt de desbetreffende arbocatalogus na ommekomst van de geldigheidsduur van zes jaar uit de bijlage bij de beleidsregel gehaald (vierde lid, onder a).
De Inspectie kan de termijn van zes jaar (en daarmee de geldigheidsduur van de arbocatalogus) inkorten, als blijkt dat de stand van de wetenschap of professionele dienstverlening al eerder is gewijzigd en feitelijk noodzaakt tot aanpassing van de arbocatalogus. Ook zal de inspectie vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers al eerder aanschrijven als uit inspectiebezoeken met enige regelmaat blijkt dat de arbocatalogus de veiligheid en gezondheid van werknemers voor het werkgebied waarvoor de arbocatalogus geldt, onvoldoende waarborgt.
Oude beleidslijn arbocatalogus ingetrokken
De oude beleidsregel is ingetrokken. De daarin opgenomen, nog actuele arbocatalogi zijn overgeheveld naar de bijlage bij de nieuwe beleidsregel. Ook enkele nog niet in de Beleidsregel arbocatalogi 2010 opgenomen, maar al wel positief getoetste arbocatalogi, zijn daarin opgenomen.
Verzoek om actualisering oude arbocatalogus
Vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers die verantwoordelijk zijn voor een arbocatalogus die vóór 1 januari 2014 tot stand is gekomen, krijgen een verzoek van de minister om de (oude) arbocatalogus in lijn te brengen met de nieuwe beleidsregel. Na de ontvangst van dit verzoek krijgen de vertegenwoordigers zes maanden de tijd om hieraan te voldoen. Hebben zij daarvan geen gebruik gemaakt, dan verwijdert de minister de arbocatalogus uit de bijlage bij de beleidsregel na het verstrijken van die zes maanden. Vervolgens toetst de inspectie de al of niet gewijzigde arbocatalogus aan de nieuwe beleidsregel. Als de betrokkenen niet op het verzoek van de inspectie reageren, zal de arbocatalogus uit de bijlage bij de beleidsregel worden gehaald. De arbocatalogus is dan inmiddels meer dan zes jaar oud. Het initiatief voor het opschonen van de oude arbocatalogi ligt bij de inspectie. Het betreft circa 175 arbocatalogi die opnieuw moeten worden bekeken. De Arbeidsinspectie verwacht dit proces binnen twee jaar af te ronden. Zolang de (oude) arbocatalogi nog niet opnieuw zijn getoetst en partijen bij de arbocatalogus niet door de Arbeidsinspectie zijn aangeschreven, blijven die arbocatalogi onverkort van toepassing. Artikel 4 van de beleidsregel geldt overigens ook voor de oude arbocatalogi.
