De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de Tweede Kamer op 22 november per brief geïnformeerd over een nieuwe verbeteraanpak van het UWV rondom het vaststellen van WIA-uitkeringen. Door problemen rond de vaststelling door het UWV hebben tienduizenden mensen een te lage of juist te hoge WIA-uitkering ontvangen.
Vaststellen WIA-uitkeringen
Op 4 september informeerde de minister de Tweede Kamer over de problemen bij de vaststelling door het UWV van WIA-uitkeringen. De Kamerbrief van 22 november is daarop het vervolg. Ook kunt u hier de Verbeteraanpak UWV inzien.
Uit de brief blijkt dat het voor het UWV heel lastig is om een betrouwbare schatting te geven van de omvang en impact van de fouten die zijn gemaakt. Uit de analyse van het UWV blijkt dat er per dossier vastgesteld moet worden of er een fout is gemaakt in de berekening van de WIA-uitkering. Dat is arbeidsintensief en kost te veel capaciteit voor UWV om naast de reguliere dienstverlening te doen.
Daarom is er voor gekozen om met steekproeven te onderzoeken in welke situaties deze fouten voorkomen. Zo kan de groep waar geen aanleiding is voor correctie steeds beter in beeld worden gebracht. Dit betekent wel dat UWV op dit moment alleen nog een grove schatting kan maken van het aantal fouten. Op dit moment denkt het UWV dat van tussen circa 25.000 en 50.000 mensen de WIA-uitkering niet correct is vastgesteld.
De minister geeft in de brief aan dat belangen van de WIA-gerechtigden en andere betrokkenen, zoals werkgevers en pensioenfondsen, centraal staan binnen het plan om gemaakte fouten te corrigeren. In de Verbeteraanpak geeft het UWV aan dat er in het eerste kwartaal van 2025 een eerste vorm van duidelijkheid verschaft kan worden aan WIA-gerechtigden. De gerechtigden horen dan of zij tot de groep behoren waarbij mogelijk fouten zijn gemaakt bij de vaststelling van de WIA-uitkering.
Volgens de huidige verwachtingen krijgt een eerste groep mensen vanaf het tweede kwartaal meer duidelijkheid in hoeverre zij daadwerkelijk te veel of te weinig hebben ontvangen. Waar het gaat om het herstellen van uitkeringen met terugwerkende kracht ligt de focus op administratieve fouten die van invloed zijn op de hoogte van de WIA-uitkering, zoals een verkeerde dagloonberekening. Bij het onderzoek wordt niet specifiek gezocht naar fouten in de medische- en arbeidsdeskundige beoordelingen. Opsporing en reparatie met terugwerkende kracht daarvan zou zoveel van de schaarse capaciteit vergen, dat de hele dienstverlening van het UWV zou vastlopen.
Bij mensen waarbij een gemaakte fout wordt geconstateerd, wordt berekend wat de hoogte van de uitkering zou moeten zijn. Aan de hand daarvan wordt vervolgens de uitkering voor de toekomst aangepast naar het correcte bedrag.
Als werknemers de afgelopen jaren een te laag bedrag aan WIA-uitkering hebben ontvangen, moet een bedrag worden nabetaald. Dit kan effect hebben op eventuele toeslagen. Het UWV zet nadrukkelijk in op het voorkomen van onbedoelde inkomenseffecten en doet dat in samenwerking met onder andere de Belastingdienst en gemeenten. Als werknemers een te hoog bedrag aan WIA-uitkering hebben ontvangen, kan een terugvordering ontstaan. De minister geeft aan dat het UWV uitermate terughoudend zal zijn met terugvorderen, omdat de overheid fouten heeft gemaakt en werknemers daar niet de dupe van mogen worden. Het wettelijk kader en de recente jurisprudentie daarover bieden ook die ruimte. Alleen als het werknemers redelijkerwijs echt duidelijk kon zijn dat er een fout werd gemaakt kan er aanleiding zijn voor een terugvordering.
