Bedrijfsongeval ongelukkige samenloop van omstandigheden?

Een ongeluk zit in een klein hoekje, maar kan voor werknemer en werkgever grote gevolgen hebben. Dat blijkt maar weer eens uit een zaak die recent aan de rechter werd voorgelegd.

Een winkelmedewerker pakte tijdens haar werkzaamheden een confettikanon op, omdat het daar niet hoorde te liggen. Terwijl ze met het apparaat in haar handen langs de schappen liep, ontplofte het in haar gezicht. Hierdoor liep ze ernstig letsel aan haar linkeroog op. Inspectie SZW onderzocht het ongeval en concludeerde dat er bewust aan het confettikanon moet zijn gedraaid om deze te kunnen laten ontploffen. De arbeidsinspecteurs spraken van een ongelukkige samenloop van omstandigheden – die de werkgever in alle redelijkheid niet had kunnen voorkomen.

Werkgever aansprakelijk?
De werknemer vroeg de kantonrechter een verklaring van recht dat de werkgever aansprakelijk is voor de geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade als gevolg van het ongeval. Volgens de werknemer had de werkgever haar moeten waarschuwen voor het gevaar van confettikanonnen en haar moeten instrueren hoe daar op een veilige manier mee om te gaan.
De werkgever was het hier niet mee eens en achtte zich niet aansprakelijk. Volgens hem is op camerabeelden te zien dat de werknemer het confettikanon met haar handen in tegengestelde richting draait. Daardoor activeerde zij het ontploffingsmechanisme. De werknemer ontkende aan het confettikanon te hebben gedraaid. Volgens haar ontplofte het spontaan in haar handen.

Ontploffingsmechanisme
Op basis van de camerabeelden concludeerde de kantonrechter dat de werknemer het confettikanon in elk geval van verschillende kanten heeft bekeken. Dat deed ze, zo verklaarde zij, om te checken of het confettikanon nog heel was en of ze het dus in het juiste schap moest terugleggen of dat ze het naar de afdeling voor kapotte spullen moest brengen.
Volgens de kantonrechter blijkt uit de beelden niet dat de werkneemster bewust het ontploffingsmechanisme in werking heeft willen stellen. Niet uitgesloten is dat zij dat onbewust, met een lichte beweging van haar handen, wél heeft gedaan.

De werkgever meende dat algemeen bekend is dat het ontploffingsmechanisme van een confettikanon in werking wordt gesteld door met beide handen in tegengestelde richting aan de koker te draaien, en dat hij zijn werknemers daarom niet op dit risico hoefde te wijzen. Maar de kantonrechter was het hier niet mee eens. Niet iedereen weet hoe een confettikanon tot ontploffing te brengen, meende de kantonrechter. Je kunt dat weliswaar op de aanwijzingen op de verpakking lezen, maar je kunt van een werknemer niet verwachten dat die steeds de verpakking bestudeert alvorens een artikel te verplaatsen.

In dit weblog informeren de advocaten en juristen van AWVN u geregeld over actuele arbeidsrechtelijke ontwikkelingen.

De werkgever vond dat het ongeval moest worden beschouwd als een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Volgens hem kan redelijkerwijs niet van een werkgever worden gevergd om maatregelen te treffen om dit soort ongelukken te voorkomen.

Ook hiermee bleek de kantonrechter het niet mee. De werknemer moest de producten in de schappen sorteren en kapotte producten afvoeren. Dan is het te verwachten dat ze het confettikanon oppervlakkig onderzoekt om te bekijken of het weer terug in het schap terug kon. Dat de werknemer bij oppervlakkige inspectie van het confettikanon een zodanige beweging maakte dat deze onbedoeld tot ontploffing komt, is weliswaar uiterst ongelukkig, aldus de kantonrechter – maar niet zodanig onwaarschijnlijk dat redelijkerwijs niet van de werkgever gevergd kan worden maatregelen te treffen om een dergelijk ongeval te voorkomen.
De conclusie van Inspectie SZW dat er bewust aan het confettikanon aan moest zijn gedraaid om deze te laten ontploffen, strookte volgens de kantonrechter niet met de camerabeelden.

Duizenden artikelen
De werkgever voerde ook nog aan dat hij duizenden artikelen in de schappen heeft liggen en dat het confettikanon slechts één ervan is. De kantonrechter vond dat evenmin een excuus. De werkgever kiest voor een zeer divers en steeds wisselend winkelaanbod. Dat die het vervolgens ondoenlijk vindt om werknemers te instrueren over het gevaar van één enkel product tussen de veelheid aan artikelen in de schappen, ligt in zijn risicosfeer. Het ontslaat hem niet van de verantwoordelijkheid om als werkgever te zorgen voor een veilige werkomgeving waar ongevallen als deze zich niet kunnen voordoen. De kantonrechter oordeelde dat de werkgever zijn zorgplicht jegens de werknemer heeft geschonden.
Daarom is de werkgever aansprakelijk voor het ongeval. De vorderingen van de werknemer wijst de kantonrechter toe.

Veilige werkomgeving
De werkgever moet voor een veilige werkplek zorgen, is dus de conclusie. Doet hij die niet, dan kan hij aansprakelijk zijn voor schade die een werknemer hierdoor leidt. Bij een veilige werkplek horen ook goede instructies hoe om te gaan met eventuele potentiële gevaren.
Uit deze uitspraak blijkt maar weer dat de rechter het een werkgever hard aanrekent als die op dit punt in gebreke blijft. De werkgever moet aan de hand van een RI&E in kaart brengen welke producten of productiemiddelen gevaarlijk zijn en hoe werknemers hiermee om moeten gaan. Daarna moet hij de werknemers instructies geven. Dat geldt dus ook als de werknemer met heel veel verschillende producten werkt. Laat de werkgever dit na, dan kan ook een ongelukkige samenloop van omstandigheden, zoals Inspectie SZW dit geval noemde, alsnog voor rekening van de werkgever komen.