Moet de kilometervergoeding verhoogd worden?
De brandstofprijzen stijgen nog elke dag waardoor het minder aantrekkelijk is om de auto naar het werk te pakken. Momenteel hebben werknemers recht op een kilometervergoeding als hierover afspraken zijn gemaakt in de cao, arbeidsovereenkomst of bedrijfsregeling.
Werkgevers zijn volgens de wet niet verplicht om reiskosten te vergoeden. Wel komt dit in de praktijk vaak voor. De werkgever kan de werknemer belastingvrij € 0,19 per kilometer geven. De werkgever mag een hogere vergoeding per kilometer toekennen, maar de Belastingdienst zal alles boven de € 0,19 per kilometer beschouwen als loon waarover loonheffingen moeten worden ingehouden en afgedragen.
Dient de werkgever vooralsnog bij te dragen aan de stijgende brandstofprijzen?
De huidige kilometervergoeding van € 0,19 dateert van 2006 en is sindsdien niet verhoogd. Het kabinet gaat op 1 januari 2024 het belastingvrije bedrag verhogen. In de wandelgangen circuleert een bedrag van € 0,23 per kilometer, maar zeker is dat nog niet. Voorlopig is € 0,19 euro per kilometer de norm. Voor zover een werkgever meer vergoedt dan € 0,19 per kilometer (woon-werkverkeer en zakelijke ritten) is dat belast loon van de werknemer.
De werkgever kan de vergoeding onderbrengen in de werkkostenregeling. Als de werkgever niet meer besteedt dan de vrije ruimte groot is, dan ontvangt de werknemer de extra vergoeding netto en betaalt de werkgever geen eindheffing van 80%. Dit kan dus alleen als er nog voldoende vrije ruimte beschikbaar is. Zolang de kilometervergoeding niet wordt verhoogd en er geen aanpassingen kunnen worden gedaan in het reispatroon van de werknemer, zijn er momenteel (fiscaal) helaas niet meer mogelijkheden om als werkgever bij te dragen aan de stijgende brandstofprijzen. Lichtpuntje: in het Kamerdebat van woensdag 23 maart is besloten te onderzoeken of de onbelaste kilometervergoeding al per 1 juli omhoog kan.
Een optie is wél om het thuiswerken (hybride werken) te stimuleren. Dat voorkomt dat er brandstofkosten worden gemaakt. Dat sluit, zo blijkt uit ledenonderzoeken van AWVN, tevens aan bij de wens van veel werkgevers om na de versoepeling van de coronamaatregelen structureel thuiswerken mogelijk te maken.
Eenmalige vergoeding
In het maatschappelijk debat wordt regelmatig de vraag gesteld of werkgevers hogere vergoedingen voor kosten van het woon-werkverkeer gaan verstrekken. AWVN adviseert werkgevers daar terughoudend in te zijn. Dat een hogere kilometervergoeding loon is waarover de werkgever premies werknemersverzekeringen moet betalen, speelt daarin een rol.
Daarbij is het goed te bedenken dat niet alleen werknemers, maar ook bedrijven de gevolgen ondervinden van de stijgende brandstofkosten – zelfs zodanig dat bedrijven gedwongen kunnen zijn hun productie af te schalen. Daarnaast ligt een algemene verhoging van de reiskostenvergoeding niet voor de hand omdat de hogere brandstofkosten slechts een deel van de werkende bevolking treffen en met name zij die met de auto reizen en van ver komen. Ook is een aanpassing van de reiskostenregeling doorgaans een structurele maatregel, terwijl het onduidelijk is of de brandstofprijzen zo hoog blijven als nu het geval is.
Het is voor te stellen dat werkgevers wel iets voor hun medewerkers willen doen in dit verband, met name voor medewerkers die in de financiële problemen komen of de reis naar werk niet meer kunnen afleggen vanwege de hoge kosten. Voor deze gevallen kan de werkgever een tijdelijke of eenmalige vergoeding verstrekken aan de getroffen werknemers, af te spreken met de OR of in het arbeidsvoorwaardenoverleg. Dat sluit aan bij de opmerking van staatssecretaris Van Rij in het eerder genoemde Kamerdebat, waarbij hij aangeeft van mening te zijn dat momenteel een grote verantwoordelijkheid bij werkgevers ligt nu het woon-werkverkeer door de hoge prijzen aan de pomp veel duurder is geworden. Hoe een eenmalig extraatje kan worden geregeld, staat in de Arbeidsvoorwaardennota 2022 van AWVN.
De overheid biedt wel steun op een ander niveau. Per 1 april 2022 gaat de accijns op brandstof omlaag en per 1 juli 2022 ook de BTW op energiekosten.
25 maart 2022
