Ledenonderzoek | Groene transitie voltrekt zich in arbeidsvoorwaarden

Veel werkgevers zijn bezig met verduurzaming en hebben de wens om arbeidsvoorwaarden verder te ′vergroenen′. Dat blijkt uit een ledenonderzoek van AWVN. Aan het onderzoek hebben 344 werkgevers meegedaan. Bijna de helft van de deelnemers geeft aan onderdelen van het eigen arbeidsvoorwaardenpakket te hebben verduurzaamd en nog eens 36 procent geeft aan graag te willen verduurzamen.

Op dit moment ligt de focus bij verduurzaming met name op het mobiliteitsbeleid, bijvoorbeeld door het aanbieden van een (elektrische) fiets, elektrische leaseauto’s en/of het stimuleren van thuiswerken. Ook het aanbieden van thuiswerkmeubilair via een bruikleenconstructie wordt bij meer dan de helft van de werkgevers ingezet.

Werkgevers geven aan dat zij naast het mobiliteitsbeleid ook andere onderdelen van het arbeidsvoorwaardenpakket willen verduurzamen. Zij hebben behoefte aan meer kennis en voorbeelden om ook deze andere onderdelen te verduurzamen. Daarbij blijkt de beperkte fiscale ruimte een obstakel te vormen. Werkgevers zijn op zoek naar manieren hoe bestaande arbeidsvoorwaarden te verduurzamen, zonder dat dit (fiscaal) complex wordt of gepaard gaat met hoge kosten. De werkgevers die niet bezig zijn met het thema geven daarvoor als belangrijkste reden dat zij verduurzaming op andere gebieden als effectiever zien.

Intrinsieke motivatie voor verduurzaming

Werkgevers zijn intrinsiek gemotiveerd om het arbeidsvoorwaardenpakket te verduurzamen. Als belangrijkste reden geven zij aan een positieve impact te willen maken op klimaat en milieu. Driekwart van de werkgevers geeft aan dat groene arbeidsvoorwaarden aansluiten bij hun organisatiedoelstellingen. Ook geeft 40 procent van de werkgevers aan hun medewerkers te willen helpen met verduurzaming en kostenbesparing. Mogelijke wetgeving, zoals op het gebied van elektrische leaseauto’s, is bij 4 op de 10 werkgevers ook een reden om te verduurzamen.

Obstakels bij verduurzaming

Het verduurzamen van arbeidsvoorwaarden is een nieuwe ontwikkeling. Werkgevers hebben daarom behoefte aan duidelijke kaders om niet voor verrassingen te komen staan. Zo ervaren zij de fiscale regels als complex en beperkend. Ook geeft de helft van de werkgevers aan zich zorgen te maken over de hoge kosten die gepaard kunnen gaan met verduurzaming. Daarom is het belangrijk dat de overheid beleid ontwikkelt waaruit een duidelijke visie op het gebied van verduurzaming van arbeidsvoorwaarden blijkt. Ook moeten werkgevers meer instrumenten krijgen om dit (fiscaal) te regelen.

Werkgevers maken zich zorgen dat niet alle groepen medewerkers evenredig kunnen profiteren van groene arbeidsvoorwaarden. Bijvoorbeeld dat medewerkers met goede arbeidsvoorwaarden meer profiteren dan medewerkers met een lager inkomen. Daarom is het belangrijk dat werkgevers hierop scherp blijven. Kostenbesparingen als gevolg van verduurzaming kunnen lagere inkomensgroepen bijvoorbeeld extra ondersteunen bij het verlagen van hun vaste lasten. Op onze website leest u hoe u zo’n klimaatkloof binnen uw bedrijf kunt voorkomen.

AWVN vindt

AWVN ziet verduurzaming als hét volgende thema op het gebied van arbeidsvoorwaarden. Werkgevers hebben een belangrijke voorbeeldfunctie in de maatschappij en richting hun medewerkers. Daarom kunnen juist zij de impact van verduurzaming verbreden en vergroten. AWVN merkt op dat werkgevers intrinsiek gemotiveerd zijn om aan de slag te gaan met het verduurzamen van arbeidsvoorwaarden en daarmee hun rol in de klimaattransitie pakken. Dit doen zij niet alleen als ondernemer, maar ook als werkgever.

Op mobiliteitsbeleid zijn werkgevers al heel ver, maar op andere vlakken liggen nog diverse kansen. Denk bijvoorbeeld aan het helpen van medewerkers met de verduurzaming van hun woning of het verbreden van doelbestedingen waarbij werknemers worden gestimuleerd duurzame keuzes te maken.

Om deze verbreding verder te stimuleren moet fiscale regelgeving worden aangepast. Werkgevers ervaren deze nu als beperkend, omdat de huidige regelgeving achterblijft op de huidige ontwikkelingen. Zo valt de fiets binnen de WKR, waardoor deze in strijd is met andere werkgerelateerde kosten. En de vergoedingen rondom mobiliteit zijn met name gericht op de auto. Combinaties van verschillende vervoersmiddelen (OV, fiets, deelauto) zijn fiscaal complex. Gerichte vrijstellingen om werkgevers en werknemers duurzame keuzes te laten maken kunnen dit verhelpen.

Desondanks is het belangrijk dat werkgevers blijven experimenteren met de verduurzaming van andere arbeidsvoorwaarden en samenwerken met vakorganisaties en de overheid. Daarbij kan het helpen dat werkgevers goede voorbeelden en praktijkervaringen delen om zo van elkaar te leren. Hoe eenvoudiger de initiatieven binnen de bestaande (fiscale) kaders, hoe groter de kans is dat andere werkgevers deze voorbeelden overnemen.

AWVN vindt het belangrijk dat cao-partijen een duidelijke visie ontwikkelen op het gebied van groene arbeidsvoorwaarden. Ook is het belangrijk dat er tijdens de onderhandelingen aandacht wordt geschonken aan hoe deze visie kan worden geconcretiseerd in arbeidsvoorwaarden. Dit draagt bij aan een veerkrachtige en toekomstbestendige economie.

Lees ook
NOS Nieuws • dinsdag 27 juni 2023 • Extra vakantie omdat je de trein pakt: groene arbeidsvoorwaarden meer in trek