Als je duurzaamheid als strategisch bedrijfsdoel écht serieus neemt, moeten medewerkers daar ook thuis iets van merken. Vanuit die gedachte ging aramideproducent Teijin Aramid aan de slag met groene arbeidsvoorwaarden. Tertius Middeldorp, manager compensation and benefits, ziet dat die aanslaan. ‘We krijgen er nauwelijks vragen over, terwijl er veel meer gebruik van wordt gemaakt dat verwacht.’
Waarom zou je als werkgever invloed willen hebben op keuzes die mensen thuis maken? Voor Teijin Aramid is dat niet zo’n ingewikkelde vraag. Het bedrijf produceert onder meer supersterke aramidevezels en heeft de grootste vestigingen in Emmen en Delfzijl. ‘Duurzaamheid is een van onze strategische doelen’, vertelt Tertius Middeldorp. Als manager compensation and benefits, met eerdere werkervaring bij AWVN, ontwikkelde hij het groenbudget waarop medewerkers van Teijin Aramid sinds het voorjaar van 2023 een beroep kunnen doen. ‘Wij willen onze strategische doelen op zoveel mogelijk terreinen doorvoeren. Klanten dagen ons daarin ook uit. Ze vragen bijvoorbeeld of materiaal ook anders vervoerd kan worden, in plaats van per vliegtuig.’
‘Keuzes die werknemers thuis maken, zoals wel of geen zonnepanelen, horen natuurlijk in het privédomein. Daar blijven ze ook, maar wij kunnen als werkgever wel een steuntje in de rug bieden om duurzame keuzes makkelijker te maken of te versnellen. Dat is wat wij doen met ons groenbudget.’
Groenbudget: zes mogelijke investeringen
Het gaat om een budget van 1500 euro bruto, waarvan een werknemer zo’n beetje de helft netto overhoudt. Dat bedrag is te besteden aan zes verschillende doelen: zonnepanelen, een laadpaal, een warmtepomp, een inductieplaat, isolatieglas (HR++ of HR+++) of de inzet van een energiecoach.
‘Dat zijn stuk voor stuk forse investeringen en daar hebben we bewust voor gekozen. We willen dat deze arbeidsvoorwaarde echt iets uitmaakt voor de CO2-reductie én dat de werknemer daar zelf ook iets aan bijdraagt. Vandaar dat we geen kleinere opties hebben opgenomen, zoals isolatietape. Dit budget is bedoeld om meer impact te hebben – als werkgever en werknemer samen.’ Het budget is opgenomen in de cao die in mei 2023 is ingegaan. Investeringen vanaf januari 2023 vallen er met terugwerkende kracht onder.
Gebruiksvriendelijke werkwijze
Het groenbudget is een duidelijke keuze van de werkgever zelf. ‘In aanloop naar de cao deden we eind 2022 een enquête naar de voorkeuren van medewerkers in hun arbeidsvoorwaarden. Een groenbudget scoorde daarin extreem laag. Onze directeur duurzaamheid heeft toch doorgezet, met het oog op onze bedrijfsstrategie.’
Aan de cao-tafel bleek dat vakcentrale CNV ook een groenbudget in gedachten had. ‘Waarschijnlijk naar het voorbeeld van Achmea, een van de andere bedrijven die ook met groene arbeidsvoorwaarden werkt’, vertelt Middeldorp. ‘Wij hebben ons groenbudget zo eenvoudig en gebruiksvriendelijk mogelijk gehouden: 1500 euro bruto, te besteden aan zes verschillende doelen, waarvan je de factuur heel eenvoudig kunt indienen. Het budget is voor iedere medewerker eenmalig beschikbaar gedurende drie jaar.’
Meer doelen groenbudget?
Vooraf had Middeldorp verwacht dat zo’n 20 procent van de Teijin Aramid-medewerkers in het eerste jaar gebruik zou maken van het groenbudget. Die ambitie blijkt veel te bescheiden: in de eerste vier maanden na de livegang van de cao dienden al 300 van de ruim 1200 medewerkers (dus 25 procent) een ‘verduurzamingsfactuur’ in.
Met stip op 1 staat de aanschaf van zonnepanelen. Daarvoor kozen 158 medewerkers. Een inductieplaat (56 keer gekozen) en isolatieglas (50 keer) staan op de tweede en derde plaats. Dertien medewerkers kozen voor een warmtepomp.
De aanschaf van een inductieplaat is op verzoek van de vakbonden aan de opties toegevoegd, vertelt Middeldorp. ‘Enerzijds om de huurders onder de medewerkers tegemoet te komen. Voor hen is verduurzaming lastiger dan voor huiseigenaren. En daarnaast ook omdat in onze regio – Groningen en Drenthe – “van het gas af” duidelijker leeft dan elders in het land. Een inductieplaat is een relatief eenvoudige ingreep die daaraan bijdraagt.’
Over de inzet van het nieuwe budget zijn relatief weinig vragen binnengekomen. In combinatie met de populariteit ervan, laat dat zien hoe groot het succes is, zegt Middeldorp. Met een glimlach: ‘Als je niets hoort, gaat het fantastisch. Dat is een beetje eigen aan onze regio’s.’
Inmiddels komen er wel andere vragen binnen: waarom hoort muur- of vloerisolatie niet bij de ingrepen die je kunt kiezen, mogen huurders het budget ook gebruiken voor het leasen van zonnepanelen? ‘We praten inmiddels met vakbonden over de volgende cao. Het zou goed kunnen dat er dan meer doelen komen waarvoor je het groenbudget mag inzetten.’
Start ook met vergroenen
Is uw organisatie ook klaar voor vergroening, maar weet u niet goed waar te beginnen? Onze adviseur Jasper Schramade helpt u graag op weg. Neem contact op voor een vrijblijvende afspraak.
Groenbudget populair bij potentiële werknemers
Voor het bedrijf betekent het groenbudget een forse investering, ‘maar niet één die onze bedrijfsvoering in gevaar brengt’, relativeert Middeldorp. Bovendien blijken de groene arbeidsvoorwaarden een mooi bijeffect te hebben: Teijin Aramid wordt er een aantrekkelijker werkgever van.
‘We krijgen van onze recruiters terug dat met name de jongeren – de generatie Z – op zoek zijn naar werkgevers met een missie. Ons groenbudget, primair bedoeld om goed te doen voor bestaande medewerkers en het milieu, slaat aan bij potentiële werknemers. Net als overigens het volledig naar eigen inzicht te besteden persoonlijk ontwikkelbudget, dat we dit najaar introduceren. Dat is een mooie bijvangst.’
Middeldorp heeft er geen enkele moeite mee als andere bedrijven gebruik willen maken van ‘zijn’ groenbudget als voorbeeld om zelf iets soortgelijks te introduceren. ‘Ik ben apetrots dat wij iets hebben ontwikkeld dat even simpel als effectief is en dat bijdraagt aan minder CO2-uitstoot. Als anderen zich daardoor laten inspireren – graag. Het is tenslotte voor de goede zaak.’
Op donderdag 28 maart 2024 organiseert AWVN een extra sessie van de workshop ‘Zelf aan de slag met Groene arbeidsvoorwaarden’ in Den Haag. De editie die komende week op het programma staat – donderdag 8 februari, waarin we ingaan op de praktijkcase van Teijin Aramid – is inmiddels volgeboekt.
Wilt u graag praktische handvatten om de eigen arbeidsvoorwaarden te bekijken vanuit de invalshoek van verduurzaming en vergroening? Kom dan naar de workshop van 28 maart. Er is aandacht voor visievorming, wetgeving, wat anderen doen, fiscaliteit en u gaat zelf concreet aan de slag. De praktijkcase is dan van Achmea.
Tekst Berber Bijma
