Grofweg de helft van de medewerkers van koekbakkerij Nanning gaat in de komende tien jaar met pensioen. Directeur Jolande Nanning, vierde generatie in het familiebedrijf, denkt nu al na over hoe ze dat gat straks moet dichten. Nieuw personeel of verdergaande automatisering? AWVN bespreekt de dilemma’s van het groter en beter maken van de koek met iemand die er – letterlijk – dagelijks mee bezig is. Aannemen of automatiseren?
Van onvervulbare vacatures door gebrek aan personeel heeft koekbakkerij Nanning vooralsnog geen last. Sterker nog, de mensen die er werken gaan vaak pas weg als ze met pensioen moeten. Bij Nanning is geen sprake van ploegen- of weekenddiensten én je kunt er de ene dag bakken en de andere inpakken. Maar dat pensioen zit er in het komende decennium wel aan te komen voor tien van de 25 medewerkers.
“We zijn nu al druk met keuzes maken: moeten we die mensen vervangen of moet we meer automatiseren?,” vertelt Jolande Nanning vanuit Dedemsvaart. “De generatie die nu aan het werk, dat zijn mensen die op hun vijftiende zijn begonnen en het gewend zijn om hun mouwen op te stropen en, hup, aan te pakken. De nieuwe generatie stelt andere eisen aan werk. Die werken liever vier dagen, en op vaste tijden.”
Hoe kunnen we de koek in Nederland groter en beter maken? Tijdens ons jaarcongres Andere koek! bespraken we andere oplossingen voor de arbeidsmarktkrapte.
Daarom kijkt Nanning nu al hoe ze haar bedrijf daarop kan aanpassen. Het helpt daarbij dat robots niet langer onbetaalbaar zijn voor kleine ondernemers. “Zo kunnen we het ‘simpele’ werk steeds meer automatiseren. Dan moet je denken aan handelingen als tillen en duwen, waarbij je alleen maar fysiek bezig bent. Als je dat werk automatiseert, kun je het werk met minder mensen doen én je biedt je werknemers ook interessanter werk. Die hebben geen zin om de hele dag alleen maar te tillen.” “We gaan nu alle plekken binnen ons bedrijf langs: welke processen kunnen we verder automatiseren? Wij hebben niet de hele dag hetzelfde product over één lijn lopen, dat maakt het complex. Maar tot nu toe hebben we elk jaar een robot naar binnen gereden, of we konden verder automatiseren. Met dat proces blijven we bezig.”
Wat doet u om medewerkers zelf productiever te maken?
“De productiviteit is al hoog; we plannen heel strak. Sommige mensen krijgen extra training, maar dat gebeurt vooral on the job, omdat ze werken met machines die specifiek voor de koekproductie zijn gemaakt.
De cao kent een 80-90-100-regeling, waardoor 60-plussers bij ons één dag per week minder kunnen werken. Voor die doelgroep vind ik het een goede regeling, al kost het ons bedrijf veel geld. Je merkt dat de inzet van deze medewerkers op de dagen dat ze werken beter is, omdat ze fitter zijn.
Voor het verbeteren van de productiviteit kijken we daarnaast heel kritisch naar ons assortiment. We maken veel verschillende producten. Dat kan best goede verdiensten opleveren, maar het geeft ook veel gedoe op de werkvloer. Sommige producten zijn bijvoorbeeld heel arbeidsintensief. Dat bereken je natuurlijk mee in de prijs, maar meer mensen van buiten aantrekken, haalt ook de rust uit je bedrijf. Flexkrachten moet je ook weer opleiden. En via het uitzendbureau krijg je vaak buitenlandse krachten, dat werkt toch minder prettig in een klein bedrijf. Het is fijn om dan keuzes te maken: willen we dit allemaal nog wel?”
U kunt ook uw eigen medewerkers vragen om meer uren te werken.
“Steeds meer mensen willen juist parttime werken. Daar moeten wij wat mee, want alle productielijnen moeten tijdens onze 36-urige werkweek bezet zijn. Om de gaten op te vullen van medewerkers die vier dagen willen werken, hebben we hier ook drie vrouwen werken die eerder thuis zaten. Die wilden voor een aantal uur in de week terug in het arbeidsproces. Zij ondersteunen op de inpakafdeling. Zij willen één of twee dagen per week werken. En in het seizoen (augustus tot december) willen deze dames ook best een paar weken drie dagen per week werken. Zo vangen we de drukte dan op.”
Wat kunnen werkgevers doen om meer werken aantrekkelijker te maken?
“Ik heb de indruk dat mensen niet erg gevoelig zijn voor geld. Ouderen hebben hun schaapjes meestal al op het droge en jongeren maken andere afwegingen, voor hen weegt vrije tijd heel zwaar. Ik vind het moeilijk om mensen te motiveren om meer te werken. Dit bedrijf telt weinig lagen, dus we kunnen niet veel perspectief bieden. We moeten het hebben van mensen die graag in een klein bedrijf werken, waar je samen een soort familie vormt.
Ik zie meer kansen in het aantrekken van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De laatste jaren hebben we twee medewerkers ‘met een rugzakje’ aangenomen. Zeker nu je door automatisering minder handelingen op één plek hoeft uit te voeren, kunnen zij hier beter aan de slag. Het werk is op sommige plekken makkelijker geworden, dat geeft hen structuur. En ze zijn supergemotiveerd. Zeker voor de inpakafdeling kijk ik nu eerder naar deze doelgroep.”
Koekbakkerij Nanning in een notendop
• Overgrootvader van Jolande begint het familiebedrijf in 1928
• Groot geworden met ontbijtkoek en kruidkoek, en nu ook biologische koek
• De koek van Nanning is vooral te vinden op de broodafdeling in de supermarkt
• Export naar België, Duitsland en Frankrijk goed voor 20% van de omzet
• Het huidige bedrijf telt 25 medewerkers, met name bakkers en inpakkers
