Wat kunnen we van andere landen leren op het gebied van werk en werkgeven? Deze vraag stond centraal tijdens de AWVN-inspiratiereis begin oktober naar Wenen en Bratislava. Ongeveer 30 HR-eindverantwoordelijken, specialisten in Compensation & Benefits en vertegenwoordigers van publieke instellingen gingen mee. AWVN’ers Valentijn Verpaalen en Joyce Schaeffer vertellen erover.
Het doel van de reis was om samen met onze leden meer inzicht te verkrijgen in hoe ze in Oostenrijk en Slowakije omgaan met HR, werkklimaat en arbeidsverhoudingen in relatie tot de economische en politieke situatie. Het was een aaneenschakeling van bedrijfsbezoeken en ontmoetingen, waar we ons als groep echt hebben laten inspireren.
Oostenrijkse cultuur en arbeidsmarkt
“De eerste dag stond in het teken van de reis naar Wenen en een kennismaking met de andere deelnemers. Bij aankomst in de stad van de muziek werden we verwelkomd door Randstad Oostenrijk. De presentatie zorgde voor een goed vertrekpunt om kennis te maken met de Oostenrijkse cultuur én de uitdagingen op de arbeidsmarkt”, vertelt Joyce. “Zo zijn Oostenrijkers traditioneel, gek op titels en vooral gehecht aan de regio waar zij wonen. Tussen de regio’s bestaan er cultuurverschillen. Als gevolg van de regionale binding zijn Oostenrijkers weinig bereid voor werk te verhuizen. Ten aanzien van arbeidsvoorwaarden en sociale zekerheid zijn medewerkers goed beschermd.”
Arbeidsvoorwaarden Oostenrijk uitgelicht
- Het ouderschapsverlof voor vrouwen is twee jaar. Daarna keren ze terug naar hun eigen functie en mogen nog zeven jaar parttime werken.
- Door extra uren te maken en over te werken bouwen veel Oostenrijkers extra vakantiedagen op.
- Vrouwen mogen op hun 60e met pensioen, mannen als ze 65 jaar zijn.
- Een tijdelijk contract kan één keer aangeboden worden: daarna wordt het een vast contract.
- Uitzendkrachten zijn over het algemeen vast in dienst van het uitzendbureau.
Samenvattend kreeg de groep een goede eerste indruk van een land waar de kwaliteit van leven goed is. Zeker in de prachtige hoofdstad Wenen. Het land haalt voordeel van de centrale ligging in Europa, heeft goede verbindingen met Scandinavië en heeft politiek gezien nog een sterke hang naar Rusland. Oostenrijk is geen lid van de NAVO en koestert haar neutrale rol. Er zijn ook vraagstukken, zo loopt Oostenrijk internationaal gezien achter op het terrein van digitalisering. Ook is er veel bureaucratie. Wenen kent een werkeloosheid van 10 procent en er is in sommige regio’s flinke arbeidsmarktkrapte. Politiek zijn het spannende tijden met de overwinning van de extreemrechtse partij FPÖ.
Slowakije: in de fabriek bij Volkswagen en op bezoek bij ING Hubs
Op ongeveer twee uur rijden van Wenen ligt de Slowaakse Volkswagen-fabriek, waar de groep een rondleiding kreeg door de productiefaciliteiten gevolgd door een uitgebreide presentatie over de operationele en HR-processen van de fabriek. Het bezoek bood waardevolle inzichten in hoe Volkswagen de balans vindt tussen efficiëntie en werknemerswelzijn. “In de fabriek zijn veel processen geautomatiseerd en in alle machines zijn er veiligheidschecks voor medewerkers ingebouwd’, legt Valentijn uit. “Werknemers zijn een belangrijke schakel tussen de verschillende processen op de werkvloer. Zij worden door Volkswagen strategisch ingezet op plekken waar ze extra waarde en veiligheid kunnen toevoegen. Dit zorgt binnen de fabriek voor een bijzondere dynamiek tussen mens en techniek.”
Na de fabriek stond een bezoek aan ING Hubs op het programma. Het kantoorbezoek gaf een kijkje in de wereld van internationale bancaire dienstverlening en de HR-strategieën- en uitdagingen. Bij de American Chamber of Commerce (AmCham) kwam de groep meer te weten over het vestigingsklimaat en de ambities van AmCham voor Slowakije. De dag werd afgesloten bij de Slowaakse ambassade, waar het ging over de diplomatieke banden en politiek in de regio.
In gesprek met de Oostenrijkse vakbond
Terug in Wenen werd op de derde dag het House of Industry bezocht, waar economische trends en de rol van industrie in Oostenrijk centraal stonden. Daarna volgde een bezoek aan de Oostenrijkse ambassade waar we het gesprek aangingen met de Oostenrijkse vakbond. Dat leverde een interessante inzichten op met onze eigen situatie in Nederland, vindt Valentijn. “In tegenstelling tot in Nederland heeft Oostenrijk bijvoorbeeld maar één vakbondsorganisatie. Nog een belangrijk verschil is dat alle cao’s (in totaal zijn er 850) in het land sectoraal zijn. Bedrijven kunnen daardoor geen eigen cao afsluiten. Omdat de sector cao’s erg geïnstitutionaliseerd zijn, lijken ze vanuit Nederlands perspectief meer op wetgeving dan op een contract tussen werkgevers- en werknemersorganisatie.”
Ook ÖBB, de Oostenrijkse Spoorwegen, opende haar deuren voor de groep. De deelnemers kregen een goed beeld over de logistieke en HR-uitdagingen in de spoorwegsector. Als afsluiting van de dag kregen we een rondleiding bij de beroemde Spaanse Rijschool, een uniek stukje Oostenrijkse cultuur en geschiedenis.
Bedrijfscultuur in de biersector
Een bezoek aan Wenen is niet compleet zonder een uitgebreide rondleiding bij de Wiener Staatsoper, een iconisch gebouw vol geschiedenis met haar eigen dynamiek en HR-vraagstukken. Als afsluiter van de reis werd Brau-Union bezocht, de grootste Oostenrijkse brouwerij, in handen van Heineken. De groep ging hier het gesprek aan over de bedrijfscultuur en de cultuuraspecten in de productie- en biersector in Oostenrijk.
De deelnemers zijn na de reis weer thuisgekomen met een schat aan inspiratie en nieuwe contactrelaties. De overeenkomsten en vooral de verschillen tussen Oostenrijk, Slowakije en Nederland bieden stof tot nadenken over hoe we werk en werkgeven in ons eigen land organiseren en waar het mogelijk nog beter kan.
AWVN-netwerken
AWVN heeft verschillende netwerken van en voor AWVN-leden. Deze komen geregeld bijeen om informatie en ervaringen uit te wisselen op het gebied van HRM. Benieuwd wat onze netwerken voor u kunnen betekenen? Lees dan verder op onze pagina AWVN-netwerken.
Vragen over de reis? Stel ze aan:
