Blog
Vorige week besliste de rechtbank in het geschil tussen vakbonden en de leden van Vereniging E-commerce over het van toepassing zijn van de cao Levensmiddelenbedrijf. Daarbij ging het om de vraag of onder andere Picnic, Getir en Gorillas onder de werkingssfeer van de supermarkt-cao vallen. Problematiek die vaker de kop opsteekt bij verandering van activiteiten en het ontstaan van nieuwe activiteiten, die vraagt om een antwoord van sociale partners.
Op 28 februari 2024 besloot de rechtbank dat de algemeen verbindend verklaarde cao Levensmiddelenbedrijf van toepassing is op de bedrijven die aangesloten zijn bij de Vereniging E-commerce Nederland. Centraal in deze zaak stond de vraag of de activiteiten van de werkgevers vallen onder de werkingssfeer van de cao, die cao-partijen hadden aangepast na de vorige uitspraak van de kantonrechter Amsterdam hierover. Door de uitspraak zijn de werkgevers verplicht om de cao, zolang en voor zover algemeen verbindend verklaard, toe te passen op hun werknemers.
Cao Levensmiddelenbedrijf
Volgens de werkingssfeer van de cao geldt deze voor werkgevers die één of meer winkels exploiteren die levensmiddelen verkopen. De rechtbank concludeerde dat de werkingssfeer is verruimd door de aanpassing door cao-partijen. De cao Levensmiddelenbedrijf geldt niet langer alleen voor werkgevers die zelf een (virtuele) winkel exploiteren, maar ook voor werkgevers die deel uitmaken van een groep en van wie de activiteiten samenhangen met de exploitatie van de winkel van een andere rechtspersoon uit de groep.
De inpak- en bezorgwerkzaamheden van de hubs en de fulfilmentcenters hangen volgens de rechter samen met de virtuele winkel als kernactiviteit. Zij staan geheel ten dienste van de verkoop en het verstrekken van levensmiddelen aan klanten en zijn daarom ondersteunend aan de kernactiviteit. Zij vormen geen zelfstandige economische activiteit. Daarom vallen de activiteiten van hubs en fulfilmentcenters die worden verricht voor een andere werkgever in de groep onder de exploitatie van een winkel. De rechtbank wijst erop dat dat alleen nog anders zou kunnen zijn als de inpak- en bezorgactiviteiten los van de verkoop voor een derde verricht worden, maar dat is niet het geval.
Toepassing van de cao leidt niet tot onaannemelijke rechtsgevolgen, volgens de rechtbank. De hogere loonkosten door het feit dat er geen minderjarigen in dienst zijn en in de avond en het weekend gewerkt wordt bij de e-commercebedrijven, kunnen niet tot een andere uitleg leiden van de werkingssfeer. Wel had dit wellicht een rol kunnen spelen bij een verzoek tot dispensatie voor de cao – maar dat is niet gevraagd, omdat de E-commerce bedrijven van mening waren dat zij niet onder de werkingssfeer vielen.
Cao-stelsel
Deze discussie illustreert het belang van een goed functionerend cao-systeem. Onderdeel daarvan is het van toepassing verklaren van de cao op alle werkgevers die in de sector actief zijn, wanneer de cao al voor een belangrijke meerderheid van de werkgevers geldt. De algemeen verbindend verklaarde cao heeft als functie om concurrentie op arbeidsvoorwaarden te voorkomen. Dat is een groot maatschappelijk belang en zorgt er al vele decennia voor dat werk eerlijk wordt beloond en dat er relatieve rust en voorspelbaarheid voor werkgevers en werknemers is.
Nieuwe ontwikkelingen in de wereld van werk en het verrichten van nieuwe activiteiten zorgt ervoor dat het lastiger wordt om te bepalen welke activiteiten er onder de reikwijdte van een cao vallen en voor welke werkgevers de cao moet gelden. Sectoren en activiteiten vervagen en lopen steeds meer in elkaar over – en dat betekent dat bedrijven en branches met elkaar in gesprek moeten om hierop een antwoord te vinden. Ons cao-stelsel is hierop ingericht. Cao’s kunnen en moeten door sociale partners aangepast worden aan hun veranderende sectoren, ofwel door nieuwe cao’s te verwelkomen ofwel door bestaande cao’s aan te passen. Zo weten werkgevers en werknemers in de sectoren waar zij aan toe zijn.
