Werk en schoolsluiting: zo kunt u medewerkers ondersteunen

In menig huiskamer brak vorige week lichte paniek uit toen het demissionaire kabinet aankondigde de scholen tóch een week voor aanvang van de kerstvakantie te sluiten. Want hoe organiseer je het thuis, als je allebei aan het werk moet, de kinderen thuis blijven en andere opvang nauwelijks mogelijk is? AWVN zet op een rij wat werkgevers kunnen doen om medewerkers met jonge kinderen te ondersteunen.

Werkgevers merken dat de rek er bij veel medewerkers uit is. De vorige lockdown ligt nog vers in het geheugen en de huidige schoolsluiting kwam vrij plotseling waardoor voorbereiden er nauwelijks bij was. Omdat lang niet voor iedereen noodopvang beschikbaar is en opvang door grootouders wordt afgeraden, komt het in veel huishoudens neer op schipperen tussen werken en zorgen.

De gevolgen daarvan zijn op de werkvloer merkbaar: mensen die moeite hebben om hun werk af te krijgen of gestrest zijn, later (digitaal) aanwezig zijn of zich ziek melden. Dat geldt in het bijzonder als één van de ouders buitenhuis moet werken, omdat hij of zij een baan heeft in de gezondheidszorg, de maakindustrie, een supermarkt of de logistiek, waardoor de zorg vrijwel volledig op de schouders van de ene thuiswerkende ouder terechtkomt. In eenoudergezinnen vallen werk en zorg überhaupt niet te spreiden en komen alle lasten op één paar schouders terecht.

Wat werkgevers en werknemers zelf doen

Werkgevers doen er goed aan hun medewerkers met jonge kinderen te ondersteunen, juist nu mensen in de aanloop naar de kerstvakantie toch al tegen hun grenzen aan zitten. Tijdens de vorige schoolsluiting is ervaring opgedaan met maatregelen die ook nu weer van pas kunnen komen.

1. Wees flexibel met werktijden – maar stel wel grenzen

Het verlichten van de combinatiedruk begint met het ontzien van werknemers op de tijden dat het thuis het drukst is.

• Veruit de meest werkgevers kiezen er voor om vaste werktijden los te laten. Medewerkers spreiden hun uren over de dag – ook buiten de kantooruren –, werken in shifts met hun partner of verdelen hun werktijd over meer dagen van de week.
• Ook spreken werkgevers af dat medewerkers uren mogen missen om deze gemiste uren later in te halen. Zeker in organisaties waar het werk vanwege de crisis toch al op een laag pitje staat kan dit uitkomst bieden.
• Sommige organisaties hebben hun overlegmomenten Een gewoonte is om deze aan het begin van de werkdag te plannen of vlak na de lunchpauze, maar dan is het juist spitsuur in het huishouden.

Het hanteren van flexibele werktijden ligt voor de hand, maar kent grenzen. Werknemers die ’s avonds of in het weekend hun achterstanden inhalen, kunnen hoge werkstress ervaren en uiteindelijk uitvallen. Een optie is daarom om af te spreken dat medewerkers in principe onbereikbaar zijn op bepaalde uren of dagen, zoals doordeweeks na 20.00 uur of in het weekend.

2. Neem het werk onder de loep – wat moet écht

Werken houdt niet op bij het afgesproken aantal uren draaien. Ook in het anders inrichten van het werk zelf kunnen werkgevers en werknemers verlichting zoeken.

• In sommige organisaties wordt met buddy’s gewerkt: collega’s spreken af dat ze als achtervang voor elkaar dienen mocht er een dringende thuissituatie zijn die voorrang verdient.
• Ook gaan veel leidinggevenden met hun medewerkers na welke niet-urgente werkzaamheden zij kunnen uitstellen. Soms kan het verleggen van een deadline helpen of kan een project zonder grote problemen later worden uitgevoerd.
• Sommige werknemers en leidinggevenden komen tot een tijdelijke verschuiving in het werkpakket. Zo is videovergaderen of werk waarvoor een hoge concentratie nodig is voor sommige ouders moeilijk op te brengen, maar zijn kleinere klussen die zelfstandig uit te voeren zijn wel goed te doen.

3. Maak coulant gebruik van verlof

Kan een medewerker calamiteiten- of kortdurend zorgverlof opnemen i.v.m. de schoolsluiting? Lees hier het antwoord

Als de combinatie werken en zorgen echt te zwaar is, kan het nodig zijn werknemers gas terug te laten nemen. Werknemers willen daar begrijpelijkerwijs niet al hun verlof voor inzetten en dat past ook niet bij de functie van verlof om mensen te laten herstellen. Werkgevers kunnen werknemers daarom tegemoet komen.

• Diverse werkgevers kiezen voor een ‘samsam-regeling’: de helft van het opgenomen verlof komt voor rekening van de werkgever en de helft voor rekening van de werknemer met schoolgaande kinderen.
• Werkgevers die met urenregistratie werken voeren speciale corona-uren Elke werknemer kan naar eigen inzicht een bepaald aantal uur per week opvoeren als corona-uren. Deze worden niet van het verlofsaldo afgetrokken.

4. Stimuleer oplaadmomenten

Het is belangrijk om te voorkomen dat werknemers zich over de kop werken. Daarom is het extra belangrijk om aandacht te hebben voor mentale gezondheid.

• Benoem een aanspreekpunt binnen de organisatie om snel hulp of steun aan te kunnen vragen.
• Zorg dat opladen expliciet onderdeel van de werkweek is. Maak bijvoorbeeld van een teamvergadering een wandelmoment, spreek rust- en pauzemomenten af of stimuleer medewerkers om onder werktijd een luchtje te scheppen.