Gelijke beloning voor arbeid van gelijke waarde (equal pay) is een elementair beginsel binnen de arbeidsverhoudingen. Of het werk door een man of een vrouw wordt gedaan, mag niet tot een beloningsverschil leiden. Dat is in de wet vastgelegd, maar de praktijk blijkt toch iets weerbarstiger.
De ′Dag van de Gelijke Beloning′ markeert het aantal dagen dat vrouwen de rest van het jaar nog moeten werken om gemiddeld hetzelfde te verdienen als mannen. In Nederland viel deze dag in 2024 op 14 november, net als in 2023 en 2022. In 2021 was dat op 11 november. Daaraan is te zien dat beloningsverschillen afnemen, zij het langzaam.
De eerste Dag van de Gelijke Beloning werd georganiseerd in 2006. Dat was op 24 oktober.
Hoe is het bij u...
...geregeld met de beloningen?
Hoe is het bij u...
Voorkom overvallen te worden met vragen over gelijke beloning binnen uw organisatie en zorg alvast voor een goede analyse. Onderzoek of er beloningsverschillen zijn en wat de onderliggende oorzaken zijn. Zo weet u hoe uw organisatie ervoor staat en hebt u de antwoorden paraat. Lees alles over de soorten onderzoek in de brochure.
...geregeld met de beloningen?
Ongecorrigeerd of gecorrigeerd...
...maakt veel verschil
Ongecorrigeerd of gecorrigeerd...
De loonkloof tussen mannen en vrouwen: er wordt veel over gezegd en geschreven. Maar hoe zit het nu precies met de loonverschillen tussen mannen en vrouwen, waarom is het verschil tussen de ongecorrigeerde en gecorrigeerde loonkloof van wezenlijk belang?
En: waarom de ongecorrigeerde loonkloof geen goede maatstaf is als het om ‘gelijk loon voor gelijkwaardig werk’ gaat.
...maakt veel verschil
Hoe groot is de loonkloof?
De cijfers over de loonkloof zijn niet eenduidig, en lopen uiteen van 5 tot 25 procent. Dit komt doordat in onderzoeken uiteenlopende gegevens en definities worden gebruikt.
Lees meer over onderzoek naar beloningsverschillen. Met praktijkvoorbeeld: de sector chemie.
Belangrijke vraag is wat precies onder verschil in beloning en gelijkwaardige arbeid wordt verstaan.
Gaat het, zoals vaak het geval blijkt, over het ongecorrigeerde beloningsverschil tussen mannen en vrouwen? Of is er gedetailleerd gecorrigeerd, bijvoorbeeld door kenmerken als functieniveau en -groep, opleiding, aantal jaren ervaring, leeftijd en deeltijdfactor in het onderzoek te betrekken? Wat dan overblijft, is het zogeheten onverklaarde beloningsverschil.
Uiteraard is zo’n verschil evenmin acceptabel. Maar veelal blijken cultuur en gedragselementen een rol te spelen, zoals de waarde die een medewerker aan salaris hecht ten opzichte van andere arbeidsvoorwaarden, de vraag of en hoe onderhandeld er wordt over het aanvangssalaris, en (de duur van eventuele) carrièreonderbrekingen. Factoren die moeilijk te kwantificeren zijn, maar niettemin een deel van de verklaring kunnen vormen. En waar u als werkgever zelf de nodige grip op heeft. Zie bijvoorbeeld Is uw beloningsbeleid wel eerlijk?
Werk van gelijke waarde: de rol van functiewaardering en de cao
Een functiewaarderingssysteem is een geschikt instrument om te bepalen of functies van (nagenoeg) gelijke waarde zijn en in dezelfde loonschaal thuishoren. Een modern functiewaarderingssysteem is sekseneutraal, maar in de toepassing ervan kunnen niet-neutrale elementen insluipen die bijdragen aan ongerechtvaardigde beloningsverschillen. Bijvoorbeeld bij de indeling van de functies in de loonschalen. Bij de indeling in de trede of bij het al dan niet versneld doorlopen van treden, kunnen niet-neutrale overwegingen van invloed zijn die leiden tot een ongerechtvaardigd beloningsverschil. Het verdient aanbeveling om regelmatig na te gaan of de functiebeschrijvingen én de bijbehorende -waardering en koppeling met het beloningssysteem nog adequaat en neutraal zijn.
Beoordelings- en beloningssystemen die in een cao zijn vastgelegd, kunnen zo een dempend effect hebben op beloningsverschillen en gaat ongelijkheid tegen. Het arbeidsvoorwaardenoverleg kan dus een belangrijke functie hebben in het tegengaan van ongelijke beloning voor gelijk werk.
Drie tips om gelijke beloning te bevorderen
Meer op deze site over equal pay
AWVN lanceert dashboard gelijke beloning
Stand van zaken, november 2024
Europese Richtlijn Loontransparantie en de implementatie
Blog arbeidsrecht
Beloningsverschil blijkt geval van discriminatie
Beloningsonderzoek bij Gasunie
We hadden eigenlijk een groter verschil verwacht
Cijfers gaan soms eigen leven leiden
Lessen uit onderzoeken naar equal pay
Podcast Jong AWVN
Gelijke kansen op de werkvloer voor m/v
Blog beloningsexpert Karin Panman
Is uw beloningsbeleid wel eerlijk?
Gelijke beloning:
de meerwaarde van een AWVN-onderzoek
AWVN beschikt over een van de meest uitgebreide beloningsdatabases van Nederland, de Beloningsmonitor. Daarin zijn de beloningsgegevens van meer dan 225.000 werknemers verzameld, zowel formele (cao-)salarissen als daadwerkelijk betaalde salarissen. De gegevens zijn gekoppeld aan functiegroepen die verfijnd zijn naar functiezwaarte, waardoor een gedetailleerd beeld van vergelijkbare functies ontstaat. Met deze gegevens kan AWVN de beloningsverschillen bij bedrijven en bedrijfstakken precies in kaart brengen.
Het beloningsteam van AWVN doet geregeld (econometrisch) onderzoek bij ondernemingen naar verschillen in beloning tussen mannen en vrouwen. Als die er zijn en de hoogte ervan is bepaald, analyseren we hoe die te verklaren zijn. Vervolgens onderzoeken de AWVN-beloningsexperts in samenspraak met de organisatie welke maatregelen beloningsverschillen in de toekomst kunnen voorkomen, en hoe eventuele actuele verschillen te corrigeren zijn. Lees meer over de dienstverlening op het gebied van gelijke beloning.
Equal pay: de AWVN-experts
