Kartonproducent Eska richtte zich altijd vooral op de productie van ordners en hard gebonden boeken. Juist deze twee markten zouden vanwege de digitalisering verder verslechteren. In 2015 stelde de aandeelhouder daarom Rienk Jan van der Kooi als nieuwe CEO aan om de transitie naar een nieuwe markt vorm te geven. Zo heeft het Groningse bedrijf een sterke positie opgebouwd op de markt voor luxe verpakkingen.
Bottom-up
De weg naar die wendbare organisatie begon met het communiceren van de noodzaak en met een totaal andere manier van leiderschap. Van der Kooi: “Mijn voorganger was meer traditioneel georganiseerd, top-down, terwijl ik de verantwoordelijkheid bij de teams wilde neerleggen. Dat waren ze helemaal niet gewend, dus daar heb ik wel wat discussies over gehad.”
De gemiddelde leeftijd ligt bij Eska boven de 50 jaar en dienstverbanden van gemiddeld 25 jaar. Dat betekende dat er heel wat moest gebeuren in zo’n transitietraject, waarbij telkens weer de vraag centraal stond: hoe krijgen wie iedereen mee in deze verandering? Op een gegeven moment betekende dat ook dat we belangrijke keuzes moesten maken en van sommige collega’s afscheid hebben genomen om vervolgens van buitenaf weer vers bloed binnen te halen. Doorgaan en niet schromen was ons motto. Zo kwam bijvoorbeeld de werving en selectie er heel anders uit te zien, veel meer gericht op rollen dan op functies en competenties.”
Verjonging
Verjonging was een belangrijk thema. Enerzijds door via hogescholen studenten binnen te halen, anderzijds door de jongere medewerkers actief bij de organisatieverandering te betrekken. “We hebben Jong ESKA opgericht. Achttien medewerkers (maximaal 40 jaar, maximaal 10 jaar in dienst en minimaal HBO geschoold) komen maandelijks bijeen om te sparren over de toekomst, ze draaien ook samen projecten. De dynamiek die dat oplevert brengen ze over naar de oudere collega’s op hun afdeling. Er zitten inmiddels zelfs twee vrouwen in onze OR, dat is uniek in de sector.”
De beweging had hij wel verwacht, maar dat het zo snel zou gaan niet. De oudgedienden vinden het volgens Van der Kooi heel spannend, maar zijn tegelijkertijd nog steeds heel trots op hún bedrijf. “Ze willen deel uitmaken van de onderneming die het verschil gaat maken in het massief karton. De ideeën die van onderaf komen om het productieproces te optimaliseren, flexibiliteit door te voeren, omarmen wij.”
Gevraagd naar een mijlpaal in dit proces, vertelt Van der Kooi: “Dat was toen de planner voorbijkwam en vertelde dat we de eerste order voor Gucci binnen hadden.”
Praktijkvoorbeeld wendbaar/De organisatie van de toekomst • Tekst: Marloes Hooimeijer
