Vivera, maker van plantaardige vleesvervangers, stapte over van de cao voor slagerijen naar de cao voor gemaksvoeding. Daar ging een stevige discussie met de vakbond aan vooraf. AWVN hielp bij een gecontroleerde en verantwoorde overstap, vertelt Boele de Jong, financieel directeur van Vivera.
Download de 12 Meest gestelde vragen over harmoniseren en u hebt de eerste stap op weg naar een succesvolle harmonisatie gezet.
Vivera is bekend uit de supermarkt: in de schappen met vleesvervangers liggen Vivera-producten. ‘Wij zijn van oorsprong een vleesverwerkend bedrijf’, vertelt cfo Boele de Jong. ‘Dertig jaar geleden begonnen we met het produceren van plantaardige voeding. Dat is gaandeweg meer geworden en in 2019 namen we definitief afscheid van vleesproducten.’
Zolang Vivera een vleesverwerkend bedrijf was, bood de cao voor slagerijen een vanzelfsprekend onderdak. De overgang naar plantaardige voeding maakte dat vakbond FNV daar vraagtekens bij ging zetten. ‘FNV stelde een paar jaar geleden dat Vivera thuishoort in de cao gemaksvoeding. Wij zagen dat zelf niet zo, want of je nu vlees produceert of een plantaardig product – de processen en de bedrijfsvoering zijn ongeveer gelijk. Bovendien: wij concurreren juist met de vleessector, niet zozeer met producenten van gemaksvoeding. Wij zagen daarom de noodzaak van een overstap niet en hebben de discussie een tijdlang afgehouden.’
Geen patstelling
De vakbond liet het onderwerp echter niet los. De Jong: ‘In feite zijn zowel de slagers-cao als de cao gemaksvoeding niet helemaal passend. Wij hebben AWVN ingeschakeld voor advies. Voor de rechter zou de wens van FNV waarschijnlijk niet standhouden, begrepen wij van AWVN, maar niemand was gebaat bij een patstelling. Daarom zijn we na een paar jaar toch akkoord gegaan met een overstap. Dat betekende voor Vivera een kostenstijging. Die was sowieso onvermijdelijk, want er kwam gaandeweg meer druk op de lonen. We zagen mogelijkheden om de kostenstijging binnen de perken te houden en een gecontroleerde en verantwoorde overstap te maken.’
De overstap begon met een raamwerkovereenkomst, waarin schalen in de beide cao’s aan elkaar werden gekoppeld en waarin de partijen afspraken dat op individueel niveau niemand er op achteruit moest gaan. ‘Daarna begint het echte werk’, zegt De Jong. ‘Zo’n driehonderd contracten die van de ene naar de andere cao over moesten – dat is een enorme workload. Je hebt te maken met veel schalen, verschillende toeslagen, reiskosten die per persoon verschillen. Bij dat rekenwerk heeft AWVN ons geholpen. Tammo Delhaas, de adviseur die ons bijstond en in overleg met ons het beloningsteam en AWVN advocaten bijschakelde, heeft goede dossierkennis. Hij bracht kennis mee over wat normaal is in de markt, zodat we wisten wat binnen de bandbreedte van redelijkheid ligt. Minstens zo belangrijk: hij weet hoe processen met een vakbond lopen en welke stappen we van de FNV konden verwachten. We hadden soms pittige discussies, maar de vraag is of je met je vuist op tafel bereikt wat je wilt. Tammo heeft vanuit zijn kennis en ervaring in dat proces een goede modererende rol gespeeld. We waren blij dat we AWVN aan boord hadden.
Astrid Zuidinga – arbeidsrecht advocaat bij AWVN advocaten – heeft juridisch onderzocht welke cao op Vivera van toepassing kon zijn gezien de activiteiten van de onderneming en heeft geadviseerd hoe de overstap naar de cao Gemaksvoedingsindustrie juridisch en praktisch gezien geregeld kon worden. Astrid heeft Vivera ondersteund bij het opstellen van de relevante correspondentie en overeenkomsten en het overleg met FNV. Judith Everink – senior adviseur Belonen – heeft voor Vivera de verschillen tussen de cao Slagerijen en de cao Gemaksvoeding in kaart gebracht en de kosteneffecten voor de werkgever bij overgang naar de cao Gemaksvoeding. Daarnaast heeft Judith ondersteund bij het bepalen van de overgangsmaatregelen voor de medewerkers en het maken van de individuele overzichten.’
Tammo Delhaas, AWVN-adviseur arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen: ‘De overstap van de ene naar de andere cao – het integreren van arbeidsvoorwaarden – is vaak een complexe operatie. Dat was zeker bij Vivera het geval. Complicerende factoren waren dat de twee cao’s inhoudelijk heel verschillend zijn, dat er druk was vanuit FNV én dat meerdere juristen ervan waren overtuigd dat de overstap in juridische zin niet noodzakelijk was.Toch heeft de harmonisatie niet bovengemiddeld lang geduurd: ongeveer een jaar. Dat is een normale periode voor zo’n overstap.’
‘Zo′n harmonisatie is in drie opzichten complex. Juridisch moet je het goed vormgeven. In de arbeidscontracten staat dat de cao slagerijen geldt, dus de overstap moet zorgvuldig en rechtsgeldig plaatsvinden. Financieel is het ook ingewikkeld, omdat bijvoorbeeld salarisschalen en vakantiedagen heel verschillend zijn geregeld in de beide cao’s. Ten slotte is voor het slagen van de operatie van groot belang hoe het proces verloopt. Wie mag stemmen over de harmonisatie? Hoe leg je medewerkers uit dat alles verandert, maar onder de streep hetzelfde blijft? Ondanks die complexiteit is de harmonisatie bij Vivera uiteindelijk goed geslaagd, met behoud van een goede relatie met de vakbond.’
Tekst Berber Bijma
maart 2024
