‘Of het nu gaat om klimaat, stikstof, kansenongelijkheid of armoede – bedrijven krijgen steeds vaker de vraag welke rol zij pakken in het oplossen van grote maatschappelijke problemen’, vertelt Anne Megens. ‘Soms is die vraag vriendelijk, bijvoorbeeld als potentiële nieuwe medewerker vraagt: “Wat doen jullie voor de wereld?” Andere keren is de vraag minder vriendelijk, bijvoorbeeld als Extinction Rebellion langskomt op een aandeelhoudersvergadering. Hoe dan ook is duidelijk dat vooral grote bedrijven iets moeten met die verwachting, die hun traditionele rol verbreedt. Voor onze jaarlijkse AWVN HR Top, waar de HR-leiders van grote bedrijven bijeenkomen, kozen we daarom het thema “Ondernemen en werkgeven in een veranderende maatschappelijke context”.
Financiële gezondheid van huishoudens
Japke Kaastra, head of financial health bij ING, vertelde tijdens de top hoe ING zijn maatschappelijke rol oppakt. Megens: ‘Japke onderzoekt vanuit haar functie hoe de financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens is. Ze schetste een zorgelijk beeld: zo’n 30 procent van de huishoudens is niet financieel gezond, bijvoorbeeld door betalingsachterstanden of te weinig buffers. Veel mensen kunnen een life event als een scheiding of het overlijden van een naaste financieel niet opvangen. Bovendien blijkt uit de data van ING dat er veel misgaat op het gebied van toeslagen: mensen geven wijzigingen niet op tijd door waardoor ze ineens veel moeten terugbetalen óf ze durven toeslagen überhaupt niet aan te vragen, uit angst voor zo’n terugbetalingsverplichting. ING ziet voor zichzelf een rol in het ondersteunen van de klanten. Dat kan bijvoorbeeld door via de bank-app mensen te laten weten dat ze mogelijk recht hebben op toeslagen of door mensen te wijzen op rekentools van bijvoorbeeld het Nibud. Strikt genomen horen dergelijke adviezen misschien niet bij de taak van een bank, maar ING ziet dit wel als zijn verantwoordelijkheid.
Japke riep de aanwezige werkgevers op om ook hun verantwoordelijkheid te nemen. Bijvoorbeeld door medewerkers die minder willen werken, te wijzen op rekentools, maar ook door een loonbeslag niet als een puur administratieve kwestie op te vatten. In zo’n situatie kan de werkgever in gesprek gaan met de medewerker en kijken of ondersteuning mogelijk is.’
Voortrekkersrol na Limburgse overstromingen
De andere spreker op de HR-top was Bianca Tetteroo, ceo van Achmea. Ook Achmea is een bedrijf dat zijn verantwoordelijkheid breed opvat, zegt Megens. ‘Wat me het meest is bijgebleven, is wat Bianca vertelde over de nasleep van de overstromingen in Zuid-Limburg. Achmea heeft toen een voortrekkersrol gespeeld onder verzekeraars door snel een calamiteitenteam in te richten en nauw samen te werken met de betrokken gemeenten. Het vergoeden van schade is de traditionele rol van een verzekeraar, maar Achmea hielp mensen ook op weg met bijvoorbeeld wat contant geld in de eerste dagen. Hier bleek ook het succes van publiek-private samenwerking: Achmea is voorbereid op het inrichten van een calamiteitenteam, terwijl gemeenten diezelfde schaal niet zo snel kunnen realiseren. Dat is een moment waarop je als groot bedrijf maatschappelijke impact kan hebben. Achmea doet dat overigens ook op andere vlakken, bijvoorbeeld door als belegger verduurzaming te stimuleren.’
Aantrekkelijk werkgever
De voorbeelden van ING en Achmea illustreren hoe de rol van bedrijven de afgelopen jaren is verbreed. ‘Dat heeft ook gevolgen voor het HR-vak’, zegt Megens. ‘De nieuwe generatie vraagt steeds vaker welke maatschappelijke impact een bedrijf heeft, vóór ze besluiten of ze er willen werken. Om aantrekkelijk werkgever te zijn, moet je dus laten zien wat je bijdraagt aan de samenleving. Doe je dat niet, dan krijg je je vacatures minder snel vervuld.’
Tekst Berber Bijma