Lees hier meer over het thema ‘werken met een psychische kwetsbaarheid’ »
De Christelijke Hogeschool Ede (CHE) is een relatief kleine school voor hoger beroepsonderwijs met bijna 5000 studenten en 600 medewerkers. Volgens Henk Langerak, facilitair manager, onderscheidt de school zich door een familiecultuur met aandacht voor elkaar en een Christelijke grondslag. “We willen mensen opleiden die straks het verschil gaan maken als professional.” René Jansen, HR-medewerker, beaamt dit: “De werksfeer is prettig, warm en betrokken voor zowel de studenten als de medewerkers.”
De CHE vindt het belangrijk bij te dragen aan een inclusievere samenleving. Op dit moment werken er veertien mensen met (voorheen) een afstand tot de arbeidsmarkt, vier daarvan met psychische kwetsbaarheid op de afdeling van Henk. Eén van hen is de achttienjarige Thomas, die via een stage (ZMLK) is binnengekomen. Hij zorgt onder andere voor de kopieermachines, houdt lokalen en meubilair in orde, ondersteunt bij verhuizingen en is inzetbaar bij het koffie schenken. Henk: “Het is een leuk joch. Door zijn ADHD-achtergrond heeft hij structuur nodig, maar hij heeft absoluut de potentie om zich te ontwikkelen. Ik hoop dat hij over een aantal jaar op een permanente plek bij ons aan de slag kan.”
René houdt zich vanuit HR meer bezig met de arbeidsrechtelijke aspecten van dit dossier. “Loonkorting van het UWV en een no risk polis bij ziekte zijn natuurlijk interessant, maar zeker niet de reden om het te doen.” Ook de werving en selectie zit in zijn takenpakket, “Waar je normaliter uitgaat van een vacature, gaan we in dit dossier uit van de kandidaten en zoeken we passend werk binnen de organisatie. Eerder dit jaar stond er een banenmarkt gepland voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, maar die is helaas door Corona niet doorgegaan. We werken niet met een quotum, maar ik merk wel dat de bewustwording binnen de organisatie groter wordt. Medewerkers vinden het leuk samen te werken met iemand van de doelgroep. Het past ook binnen de identiteit van onze school: zorg voor je naasten, iedereen hoort erbij.”
Toen Henk een vacature had voor het koffiecafé op school wilde hij graag iemand met afstand tot de arbeidsmarkt. Die persoon werd gevonden en is nu aan het proefdraaien. Henk benadrukt: “Als het eventueel niet past, moet je dat ook eerlijk vertellen. Dat is niet altijd makkelijk, maar het is wel het eerlijke verhaal, want je wil iemand op een volwaardige manier behandelen. Tegelijkertijd moet je het rekenmodel van “dit moet je kennen en kunnen en daar krijg je dan dit salaris voor” loslaten. Dat neemt niet weg dat je als werkgever wel prestaties mag verwachten, maar het is anders dan anders.” Hij voegt eraan toe: “Een beetje geduld is trouwens wel handig.”
Henk en René hebben gemerkt dat de medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt een waardevolle bijdrage leveren op school. De directe begeleiding wordt verzorgd door de meest naaste collega’s. Zij hebben een training Mentorwijs gevolgd en hun rol met enthousiasme en betrokkenheid opgepakt.
Henk fungeert als supervisor voor de begeleiders en merkt op dat een psychische kwetsbaarheid de begeleiding uitdagender maakt. “We hebben iemand in dienst gehad na een psychose. Vijf jaar lang ging het goed. Maar toen wilde die persoon doorstromen binnen de school. Hij kreeg een andere baan en na drie maanden liep hij volledig vast. Het is inmiddels een jaar of drie geleden, maar ik kan me nog herinneren hoe pijnlijk het was afscheid te moeten nemen en te zien hoe kwetsbaar hij was. Dat hadden we niet goed ingeschat, we hadden alerter moeten zijn.”
“Meestal gaat het gelukkig wel goed”, vertelt Henk: “Neem bijvoorbeeld Ilias, hij werkt in de catering en is echt een verbindende factor. Hij kan namelijk niet tegen ruzie en als er wat speelt tussen collega’s onderling dan laat hij in al zijn kwetsbaarheid weten dat hij er last van heeft. Dus als er ergens onenigheid is en Ilias komt binnen dan is het tegenwoordig meteen over!”
Het lijkt erop dat het risico op uitval bij psychische kwetsbaarheid groter is dan bij de algemene groep met afstand tot de arbeidsmarkt. En daarom is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de problematiek en iemand goed in het vizier te houden. Henk realiseert zich dat dit op gespannen voet staat met de privacyregels: “Als mijn medewerker niet open is over wat hij of zij nodig heeft, dan vind ik het heel lastig worden. Niet omdat ik per se alles wil weten, maar omdat ik wel moet weten wat ik wel kan vragen en wat ik niet kan vragen.”
Voor wat corona betreft is er geen duidelijk verschil tussen de medewerkers met en zonder psychische kwetsbaarheid. Sommige collega’s zijn angstig, anderen niet. Met iedereen wordt besproken wat goed voelt en werkbaar is. De studenten krijgen maar gedeeltelijk fysiek onderwijs, maar voor de facilitaire dienst geldt dat iedereen gewoon naar school komt. Schoonmaken op afstand dat lukt niet. Om die reden is Henk ook vaak op locatie aanwezig, “Dat vraagt je rol als teamleider ook, je wordt toch gezien als de baas.”
Als het aan Henk ligt dan zou hij graag zien dat er meer eenduidigheid komt in Nederland over dit onderwerp. ”Ik snap dat de dienstverlening ingewikkeld is, maar het is behoorlijk versplinterd. Werkbedrijf, UWV, WSW, WSP, GGZ, IPS, ik weet niet of de diversiteit aan ingangen ons helpt. René voegt eraan toe: “Het zou als werkgever handig zijn als je één centraal aanspreekpunt zou hebben.”
Samenvattend komen Henk en René tot de volgende conclusie: Medewerkers met psychische kwetsbaarheid en een afstand tot de arbeidsmarkt zijn een verrijking voor je organisatie. Het voegt waarde toe aan je identiteit, de collega’s en de sfeer. Laat je goed informeren over de kansen en de problematiek. En als je het gaat doen, doe het dan goed en committeer je voor de volle honderd procent.”
Tekst: Paula Zimmerman
