Lees hier meer over het thema ‘werken met een psychische kwetsbaarheid’ »
Diana Verweij, HR-manager met communicatie en support in haar portefeuille, werkt al twintig jaar voor het Nederlands instituut voor radioastronomie (ASTRON), het wetenschappelijk instituut dat onderzoek doet naar het heelal. Ze heeft een sterke visie op inclusie en diversiteit en heeft als doel mensen met psychische kwetsbaarheid en afstand tot de arbeidsmarkt een kans te geven.
“Wij worden gefinancierd vanuit de overheid, maken aanspraak op belastinggeld, dat geeft mijns inziens een verplichting om iets terug te doen voor de maatschappij. Gelukkig is het managementteam hetzelfde standpunt toegedaan en wij hebben dan ook afgesproken minimaal zes arbeidsplaatsen te creëren voor mensen uit de Participatiewet, maar wat mij betreft mogen dat er ook meer worden.”
Werving en selectie, maar dan anders
Om dat voor elkaar te krijgen gaat Diana op zoek naar partijen die kunnen helpen met het aanboren van talenten binnen deze doelgroep. De gemeente Midden-Drenthe en een aantal jobcoaches blijken goede gesprekspartners en van hen krijgt Diana cv’s van mogelijke kandidaten. Dan volgt de zoektocht naar een geschikte plek binnen het bedrijf, want een concrete vacature is er op dat moment niet. Diana heeft meestal wel een idee: “Ik werk hier al zo lang, ik weet wel ongeveer welke werknemers een gedeelte van hun taken zouden kunnen overdragen aan een nieuwe collega, het leuk vinden om hun kennis te delen en de begeleiding op de werkvloer willen oppakken.”
In eerste instantie gaat het om een werkervaringsplaats van twee á drie maanden. Meestal wordt die periode verlengd en kijkt Diana of er voldoende werk is om een jaarcontract aan te bieden. Deze jaarcontracten kunnen eventueel nog één of twee keer verlengd worden en dat betekent dat iemand toch een aantal jaar relevante werkervaring heeft kunnen opdoen. Bij ASTRON werken nu vijf mensen uit het doelgroepregister. Alhoewel één persoon inmiddels een vast contract heeft gekregen, is dat niet per se de doelstelling. Juist werkervaring binnen verschillende organisaties is volgens Diana waardevol voor een duurzamere inzet van mensen uit de Participatiewet.
Slimmer dan gedacht
Vaak wordt gedacht dat mensen met psychische kwetsbaarheid en afstand tot de arbeidsmarkt alleen geschikt zijn om te werken in de groenvoorziening of bij de facilitaire dienst. Diana: “Er zijn ook genoeg mensen die slim genoeg zijn om hooggekwalificeerd werk aan kunnen. Zo hebben we op de afdeling communicatie iemand met een afgeronde hbo-opleiding, die toch niet aan de bak kwam en in het doelgroepregister staat. Een volledige baan als communicatiemedewerker is op dit moment te hoog gegrepen, maar een aantal vaste taken, zoals het bijhouden van de website en het vormgeven van communicatie-uitingen, gaat helemaal goed. Daarnaast hebben we iemand bij de audiovisuele dienst die prachtige filmpjes maakt. Daar zijn we heel content mee en het scheelt ook nog eens een hoop geld, omdat we hier geen communicatiebureau voor hoeven in te huren. We hebben ook een medewerker die wel bij de facilitaire dienst zit. Hij heeft inmiddels een vast dienstverband en is binnen ASTRON een geliefde en gewaardeerde collega, die de meest uiteenlopende taken verricht.”
Tekst gaat verder onder de foto
ASTRON houdt rekening met toekomstige krapte
Diana is ervan overtuigd dat alle partijen gebaat zijn bij een inclusievere arbeidsmarkt, niet alleen omdat het belangrijk is dat iedereen meedoet, maar ook omdat het arbeidspotentieel in de toekomst afneemt en alle handjes nodig zullen zijn. “Op een gegeven moment hebben we gewoon te weinig mensen, is de populatie op. We moeten allemaal langer doorwerken, om dat vol te houden heb je een betere balans in de werkzaamheden nodig. Dus focussen op individuele kwaliteiten en werknemers laten doen waar ze goed in zijn en plezier aan beleven, dan houdt iedereen het makkelijker en langer vol. Mijn motto is dan ook: Laat iedereen die kan en wil bijdragen aan de samenleving werken, dan krijg je aan de uitkeringskant meer ruimte om mensen die echt niet mee kunnen doen beter te faciliteren.”
Het komt zelden voor dat kandidaten geen intrinsieke motivatie hebben om aan de slag te gaan. En dat komt goed uit, want volgens Diana heeft het geen zin met mensen te werken die eigenlijk niet willen. “Ik merk dat mensen niet graag op de bank zitten te wachten op de maandelijkse cheque, zij willen ook gewoon een baan. En ik vind het fijn daaraan bij te dragen, anderen zouden dat in mijn opinie ook moeten doen. Ik snap dat het voor sommige organisaties wellicht moeilijk is of lijkt, maar ik denk dat het een goed idee zou zijn als bijvoorbeeld alle ministeries verplicht mensen uit het doelgroepregister in dienst zouden moeten nemen. Ik hoor wel eens dat het allemaal zoveel extra tijd zou kosten, maar dat valt in de praktijk reuze mee. Natuurlijk moet je een beetje meedenken, iemand die snel overprikkeld raakt moet je niet in een kantoortuin zetten, dat lijkt me logisch.”
Rechtvaardigheid
Diana praat met passie over inclusie en dit heeft te maken met haar gevoel voor rechtvaardigheid. “Dit raakt mij, ik ben het er niet mee eens dat er geen plek voor deze mensen is. Een uitkering is prima als vangnet, maar jaren thuis zitten maakt niet gelukkiger. Er zijn zoveel takken in de Nederlandse samenleving waar deze mensen van waarde kunnen zijn. Ik kan de wereld niet veranderen, maar mijn handen jeuken. Daarom probeer ik hier, bij ASTRON, het verschil te maken.” Een duurzame en inclusieve arbeidsmarkt waar iedere werkgever zich hard voor maakt, daar hoopt Diana op. “Zet mensen niet buitenspel. Of dat nu minderheden, vrouwen, mensen met een niet westerse achtergrond of mensen uit de Participatiewet zijn, het is helemaal niet zo moeilijk voor hen een plekje te creëren binnen je organisatie.”
Diana heeft maar één advies voor toekomstige inclusieve werkgevers: “Gewoon proberen. Als je het serieus aanpakt en met de goede bedoelingen begint, krijg je er zoveel voor terug. Doe het niet omdat je goedkope werkkrachten zoekt, dan brand je de mensen, die vaak toch al teleurgesteld of beschadigd zijn, helemaal op. En als het de eerste keer niet werkt, dan probeer je het gewoon een tweede keer!”
Tekst en fotografie Paula Zimmerman
