Lees hier meer over het thema ‘werken met een psychische kwetsbaarheid’ »
Lea Lucker vindt dat er in elke organisatie iemand moet zijn die zich hard maakt voor het aannemen van mensen met een fysieke beperking of een psychische kwetsbaarheid omdat het ‘absurd’ is dat van die groep nog veel te veel mensen thuis zitten. Bij de gemeente Hilversum is zij, samen met Eva Feenstra, die bevlogen persoon. ‘Als het goed gaat, krijg je voor de werknemer en voor de organisatie een prachtige win-winsituatie.’
Lea Lucker had zelf, toen haar loopbaan vorderde, vanaf een gegeven moment een rolstoel nodig wegens haar fysieke beperking. ‘Uiteraard is dat mijn intrinsieke motivatie om me hard te maken voor het aannemen van mensen met een beperking. En het is ook een voordeel dat managers aan mij zien dat iemand met een beperking best kan werken!’ Als loopbaanadviseur en re-integratieadviseur werkt ze er bij de gemeente Hilversum aan om te voldoen aan de streefcijfers voor het in dienst hebben van mensen met een fysieke beperking of psychische kwetsbaarheid. ‘Dat zijn nu 10 medewerkers – 8 fte – op een totaal personeelsbestand van zo’n 680 fte. Binnenkort zitten we op bijna 10 fte en het ziet ernaar uit dat we voor het einde van het jaar het streefcijfer van 12,8 fte halen. Daar sta ik niet zo vaak bij stil, maar dat is natuurlijk toch iets om gepast trots op te zijn.’
Nieuwe collega’s met een psychische kwetsbaarheid komen vaak uit de ‘kaartenbak’ van de gemeente zelf, of via re-integratiebedrijven uit de regio. ‘Ondanks de coronatijd hebben we de afgelopen tijd drie nieuwe medewerkers met een psychische kwetsbaarheid weten aan te nemen.’
Lucker begeleidt (leidinggevende) collega’s bij het aannemen van mensen met een fysieke beperking of psychische kwetsbaarheid. Enige aarzeling bij managers merkt ze geregeld. ‘Het ís ook echt anders om leiding te geven aan iemand met een psychische kwetsbaarheid. Voorheen begonnen leidinggevenden er simpelweg met de beste bedoelingen aan; inmiddels hebben al verscheidene van onze leidinggevenden en directe collega’s de Harrie-training van de CNV-jongeren gevolgd, om beter toegerust te zijn op de begeleiding van mensen met een fysieke beperking of psychische kwetsbaarheid. Daarnaast hebben we een buddysysteem voor nieuwe werknemers uit deze groep. Voor leidinggevenden is het heel belangrijk dat ze zien dat hun werkgever hen steunt in het begeleiden van deze werknemers.’
Leidinggeven aan mensen met een psychische kwetsbaarheid vraagt opmerkzaamheid, zegt Lucker. ‘Nu in coronatijd is het voor iedereen fijn om even een dagstart te hebben met collega’s, maar voor mensen met een psychische kwetsbaarheid is dat extra belangrijk. Even met elkaar doorspreken: wat heb je gisteren gedaan, waar ben je tegenaan gelopen, wat ga je vandaag doen? Overigens: iedereen is anders; het kan ook zijn dat sommige medewerkers dat liever aan het einde van de dag bespreken. Daar moet je als collega en/of leidinggevende flexibel in proberen te zijn, kijkend naar de behoefte. Voor mensen met een psychische kwetsbaarheid is het extra belangrijk dat je ze niet laat zwemmen, maar steeds de vinger aan de pols houdt: gaat het goed? Juist als je zorgt voor goede en vaste begeleidingsmomenten, kost die begeleiding het minst tijd.’
Daarnaast kan de financiële vormgeving leidinggevenden ‘over de brug halen’, merkt ze. ‘Mensen met een beperking of kwetsbaarheid zijn soms minder productief dan anderen. Dat kan leidinggevenden terughoudend maken om hen aan te nemen. Daarom is het belangrijk om op organisatieniveau te regelen dat leidinggevenden ook hierin ontzorgd worden.’
Als het lukt om iemand met een psychische kwetsbaarheid een goede plek in een team te geven, kan dat voor iedereen een win-winsituatie opleveren, ziet Lucker. ‘We hebben kortgeleden een nieuwe collega gekregen met een stoornis in het autistisch spectrum. Hij gaf aan graag onomwonden, directe feedback op zijn werk te willen. Al snel bleek dat de andere collega’s van dat team dat eigenlijk ontzettend fijn vinden en daar zelf ook behoefte aan hebben. Het hele team heeft er dus profijt van.’
‘Ieder mens is anders; andere mensen met een psychische kwetsbaarheid kruipen wellicht meer in hun schulp en zijn misschien heel gevoelig voor kritiek. Daarom kun je nauwelijks in z’n algemeenheid vertellen hoe het is om leiding of begeleiding te geven aan mensen met een psychische kwetsbaarheid. Bovendien, laten we eerlijk zijn: er zijn best veel mensen die op een bepaalde manier bijzonder zijn. Iedereen heeft wel zo zijn beperkingen. Daar moeten we bij elkaar allemaal rekening mee houden.’
Tekst: Berber Bijma
