Olievlekwerking
Onderwijsgemeenschap Venlo en Omstreken (OGVO) heeft drie scholen, waar ongeveer 6.000 leerlingen en 750 personeelsleden rondlopen. Het lukte de OVGO niet om de uitbestede schoonmaakdiensten naar het gewenste kwaliteitsniveau te tillen. Toen bedacht Laurent Panders, hoofd personeel en organisatie, een uniek concept: een samenwerking tussen OGVO en het SW-bedrijf WAA Groep. Niet via de gebruikelijke route van uitbesteden of detacheren, maar door middel van de aan OGVO gelieerde Stichting Sociaal Maatschappelijke Ondersteuning (SMO). Vanuit de stichting werken schoonmaakteams op de scholen. OVGO wil met SMO een belangrijke sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid als onderwijsorganisatie invullen.
Projectleider Ruud van Rijn vult aan: “De mensen zijn heel erg trots op wat ze doen. Ze hebben een verhaal te vertellen, ze voelen zich betrokken bij de school. Hun gevoel van eigenwaarde groeit. Dat is fantastisch om mee te maken. Waar mensen in het begin als een muurbloempje op de achtergrond stonden, lopen zij nu relaxed rond, maken af en toe een praatje met de leerlingen, zeggen: ‘Gooi eens niks op de grond.’
De spin-off van het project is dat ook toeleveranciers van OVGO ervoor openstaan om mensen van SMO iets te leren. Het project heeft het einde van de groei nog niet bereikt, als het aan Panders ligt. “Je kunt het ook doortrekken naar catering of onderhoud van gebouwen en daar mensen voor opleiden. We promoten ons model niet actief, daar zijn wij niet voor, maar mensen zijn altijd welkom om in onze keuken te komen kijken”
Een eigen stichting
OVGO en WAA Groep creëren met stichting SMO functies op groepsniveau. Op de drie scholen van OGVO werken teams van SMO in de schoonmaak, groenvoorziening en bodediensten. Laurent Panders benadrukt dat de onderwijsorganisatie binnen de gelieerde stichting SMO samenwerkt met SW-bedrijf WAA Groep. Maar het college van bestuur is de formele werkgever van stichting SMO.
De statutaire doelstelling van Stichting SMO is om werk toegankelijk te maken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Mensen moeten kunnen groeien. Die groei zien wij ook in de praktijk. Dat is mooi. Deze mensen werken in een omgeving waar 6.000 kinderen rondlopen en 750 personeelsleden.” vertelt Panders.
SMO valt niet onder de cao voortgezet onderwijs. Voor SMO is de cao sociale werkvoorziening van toepassing verklaard, omdat het een specifieke groep mensen is met een specifieke achtergrond en daar horen specifieke arbeidsvoorwaarden bij.
Bij het opstarten in 2008 is SMO tijdens de zomervakantie begonnen. Van Rijn: “Eerst hebben we de mensen de gelegenheid gegeven om rustig aan de gebouwen te wennen. Bovendien konden onze werknemers toen gelijk na de vakantie zien dat het heel schoon was. We hebben de leerlingen voorbereid tijdens de lessen maatschappijleer.”
WAA Groep doet de werving en selectie. “Daar zitten de mensen die dat voor ons kunnen beoordelen”, zegt Panders. “Als het gaat om de mentale kant van het vraagstuk, dan moeten zij wel zoeken naar mensen van wie wij met zekerheid kunnen stellen dat het veilig is om ze toe te laten. We mogen niks doen dat de veiligheid van de kinderen in de waagschaal stelt.”
“De begeleiding is een van de kritische succesfactoren van dit concept”, stelt Panders. WAA Groep verzorgt dit. “De teamleiders zijn gedeeltelijk reguliere krachten van de WAA Groep die wij inhuren, maar er zijn ook mensen met een SW-indicatie die als teamleider functioneren. Die bouwen daarmee leidinggevende vaardigheden op”, aldus projectleider Ruud van Rijn.
Het vroeg van de scholen enkele aanpassingen waaronder de werktijden. Het werken op reguliere werktijden heeft te maken met de populatie van mensen met een SW-indicatie die gewend waren werkzaamheden te verrichten tijdens normale tijden. “’s Morgens maken ze de meters, zoals ze dat noemen, en ze doen de lokalen in de pauzes. Ze leven met het onderwijs mee. Ze passen zich aan in proefwerkweken als de leerlingen gespannen zijn”, vertelt Van Rijn over de wederzijdse aanpassingen. “We gebruiken verantwoorde middelen, zo ecologisch mogelijk, en de machines zijn afgestemd op mensen met een SW-indicatie. “
“We investeren ook in opleiding. De maximale ondersteuning van de mensen bij wat ze kunnen en willen om te kunnen groeien is in het project ingeweven. Dat is ook de opzet. Degene die de bodedienst draait, werkt bijvoorbeeld ook in de schoonmaak. Er is een medewerker bij die door die differentiatie in werkzaamheden meer uren kan maken dan normaal.”
Het goede voorbeeld
Onderwijsgemeenschap Venlo en Omstreken besteedt de schoonmaak ook vanuit pedagogisch oogpunt uit aan mensen met een arbeidsbeperking.
Projectleider Ruud van Rijn: “Het is niet meer de schoonmaakster die in de avonduren komt binnenstormen. De medewerkers doen het werk overdag, beginnen ’s morgens om half zeven en werken zichtbaar en herkenbaar als SMO. Dat geeft een wisselwerking die je normaal gesproken niet kunt krijgen. Als mensen in de avonduren komen, ga je ze verborgen neerzetten en dan schiet je het doel voorbij, dat wij als onderwijsinstelling hebben: het leren omgaan met mensen in de maatschappij.” “We zien en behandelen hen als collega’s. Daar zit ook een stuk pedagogiek achter; de kinderen zien ook dat deze mensen een waardevolle maatschappelijke rol en functie vervullen”, vertelt Panders.
Panders: “We zijn trots op dit concept. Het zou een schoolvoorbeeld kunnen zijn voor heel veel gemeenten, SW-bedrijven en vooral grotere bedrijven in Nederland. Als ik de som maak, hebben we een win-win-winsituatie. Iedereen is tevreden met het resultaat.” Van Rijn bevestigt: “Sanitaire voorzieningen zien er de hele dag door keurig verzorgd uit, er slingert bijna geen afval en dan merk je ook de positieve spin-off: waar het schoon is, wordt het ook schoon gehouden. Leerlingen krijgen daar respect voor.”
Gepubliceerd 2015/2016
