Nog hogere boetes!
Sinds 1 februari 2025 geldt er een nieuw boetebesluit in verband met illegale arbeid. Deze zijn hoger: in plaats van maximaal € 8.000 kan de boete voor de werkgever oplopen tot € 11.250 per illegale werknemer.
Het nieuwe boetebesluit WAV (wettekst sinds 1 februari 2025) kent 4 categorieën boetes, gebaseerd op de mate van verwijtbaarheid, maar gaat ervan uit dat een overtreding van de Wet Arbeid Vreemdelingen altijd strafbaar is.
• Bij overtreding van de WAV is altijd sprake van normale verwijtbaarheid en daarbij hoort een boete zoals in het boetebesluit opgenomen.
• Bij verminderde verwijtbaarheid hoort een boete van 50%, € 3.000.
• Bij grove schuld hoort een boete van 125%, € 7.500.
• Bij opzet hoort een boete van 150%, € 9.000.
Nog hogere boetes kunnen worden opgelegd als de illegale arbeid gepaard gaat met het innemen van paspoorten, slechte huisvesting of andere ernstige omstandigheden. Het maximale boetebedrag van € 11.250 geldt in situaties waarin deze ernstige overtredingen opzettelijk zijn begaan.
Differentiatie Raad van State
Tot voor kort was de standaardboete voor het overtreden van de Wet arbeid vreemdelingen € 8000 per illegaal tewerkgestelde arbeidskracht. Het boetebesluit WAV moest worden herzien, omdat de Raad van State in een uitspraak van 13 juli 2022 van mening was dat de boetebesluiten van 2017 en 2020 met een maximum van € 8.000 onredelijk en te hoog waren. Er werd onvoldoende onderscheid gemaakt naar de mate van verwijtbaarheid van de overtreding. Hierdoor kreeg de werkgever onvoldoende gelegenheid om succesvol schulduitsluitingsgronden en matigingsgronden aan te voeren. Als gevolg daarvan vond de Raad van State het onwenselijk dat een malafide werkgever die opzettelijk de WAV overtreedt, dezelfde boetes krijgt als een niet-malafide werkgever.
Op basis van deze overwegingen maakte de Raad van State zelf een differentiatie met percentages voor de boetenormbedragen die passend zijn naar de mate van verwijtbaarheid. Onderscheid wordt gemaakt in 5 categorieën.
De percentages die daarbij hoorden zien er als volgt uit:
• bij het ontbreken van verwijtbaarheid hoort geen boete, een percentage van 0% dus
• bij verminderde verwijtbaarheid hoort een boete van 25%, € 2.000
• bij normale verwijtbaarheid hoort een boete van 50%, € 4.000
• bij grove schuld hoort een boete van 75%, € 6.000
• bij opzet hoort een boete van 100%, € 8.000.
AWVN over nieuwe boetebesluit
AWVN kan zich goed voorstellen dat de boetes bij opzet worden verhoogd, maar niet dat in alle gevallen, ook bij afwezigheid van alle schuld of verminderde verwijtbaarheid, de boetes worden verhoogd. De Raad van State heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie juist teruggefloten vanwege de te hoge boetes die in het verleden werden opgelegd. Als gevolg daarvan zou niet een nieuw boetebesluit moeten worden genomen met nog hogere boetes.
AWVN vraagt zich af waarom de differentiatie die de Raad van State heeft gemaakt niet is overgenomen. Bij het ontbreken van verwijtbaarheid zou helemaal geen boete aan de orde moeten zijn, zonder nadere voorwaarden. Ook de boetes zouden niet verhoogd, maar juist verlaagd moeten worden, met uitzondering van de boete bij opzet. Door een overdaad aan regelgeving is het niet te voorkomen dat soms de wet wordt overtreden. Dat moet niet onmiddellijk gesanctioneerd worden met boetes.
