Arbeidsmigratie naar Nederland moet bijdragen aan het in stand houden van de welvaart en aan het welzijn van burgers. Het aantrekken van werkers uit andere landen moet eerlijk en fatsoenlijk verlopen en misstanden moeten worden uitgebannen. Vanwege de krappe arbeidsmarkt is arbeidsmigratie – in verschillende vormen, zowel voor praktisch werk als voor kenniswerk – de komende decennia onvermijdelijk.
Naar een verantwoorde inzet van arbeidsmigranten
Dat stelt AWVN in een publicatie over arbeidsmigratie. ′Naar een verantwoorde inzet van arbeidsmigranten′ is het tweede deel van een tweeluik over het thema. Het eerste deel, ′Arbeidsmigratie: waarom Nederland niet zonder kan′, verscheen een aantal maanden geleden.
Vestigingsklimaat voor werkenden
Volgens AWVN loopt de arbeidsmarkt vast zonder immigranten. Veel sectoren – waaronder cruciale als de zorg, ICT, de logistiek en de bouw – hebben een tekort aan personeel. De welvaart van het land komt hierdoor onder druk.
AWVN vindt dat Nederland zich onvoldoende bewust is van de internationale concurrentieslag om talent en bepleit daarom het ontwikkelen van een aantrekkelijk ‘vestigingsklimaat voor werkenden’. Het huidige denken over vestigingsklimaat gaat uitsluitend over bedrijven. Om de Nederlandse welvaart in stand te houden, is het noodzakelijk een voor werkenden aantrekkelijke omgeving te bieden, aldus AWVN. ‘Anders gaan ze in andere landen aan de slag.’
Regelingen om buitenlandse werknemers aan te trekken
In dit verband bepleit AWVN behoud van de 30%-regeling en invoering van een ‘vakkrachtenregeling’. Zo’n regeling maakt het gemakkelijker om buitenlandse werknemers aan te trekken voor vacatures waarvoor specifieke vakkennis- en vaardigheid vereist is. Verder waarschuwt AWVN om internationale studenten niet af te schrikken met beperkend beleid.
Naast de economische afwegingen moet migratiebeleid rekening houden met negatieve maatschappelijke effecten. Er zijn in de maatschappij terechte zorgen over arbeidsmigratie, met name door misstanden en door de extra vraag naar woningen. De nadruk in het maatschappelijke debat op negatieve effecten onttrekt echter aan het zicht de belangrijke bijdrage die arbeidsmigranten leveren bij universiteiten, bij technische bedrijven, in de energietransitie, in de woningbouw. De maatschappelijk zorgen moeten worden weggenomen, vindt AWVN dat hierin aansluit bij het rapport van de commissie-Roemer. Daartoe moeten overheid én werkgevers in actie komen.
Vier voorwaarden bij verantwoorde inzet van arbeidsmigranten
AWVN definieert vier voorwaarden. Ten eerste moeten de randvoorwaarden op orde zijn. Werkgevers moeten zorgen voor fatsoenlijke huisvesting en er mag geen sprake zijn van onderbetaling. Misstanden moeten worden aangepakt. Werkgevers moeten hun bijdrage leveren rond taalkennis van de migranten en hun zorgverzekering, maar moeten ook nazorg plegen als een migrant uit dienst gaat. Ten tweede moet arbeidsmigratie niet de eerste optie zijn. Bedrijven moeten meer automatiseren. Ten derde: om de juiste werknemers te kunnen aantrekken, moet de overheid passende regelingen invoeren of behouden. Ten vierde moeten politiek en bedrijfsleven de negatieve beeldvorming rond arbeidsmigratie bestrijden.
