Achtergrondartikel
Medewerkers uit Oekraïne moeten aan diverse formaliteiten voldoen om legaal in Nederland te kunnen werken. Ook hebben zij niet op alle loonheffingskortingen recht. Op welke kortingen de Oekraïense medewerker recht heeft en hoe u dat verwerkt in uw loonadministratie leest u in dit artikel.
Wat is de loonheffingskorting?
Een heffingskorting is een korting op de loon- en inkomstenbelasting en/of premie volksverzekeringen van een werknemer. De loonheffingskorting bestaat uit de algemene heffingskorting en de arbeidskorting. Op verzoek van de werknemer wordt bij het berekenen van de verschuldigde loonbelasting/premie volksverzekeringen rekening gehouden met de loonheffingskorting. Door de zogenaamde loonbelastingverklaring in te vullen bij aanvang van de dienstbetrekking geeft de werknemer aan of hij gebruik wil maken van de loonheffingskorting.
Wie heeft recht op de loonheffingskorting?
Hierbij maken we onderscheid tussen het premiedeel en het belastingdeel van de loonheffingskorting. Alle werknemers die in Nederland verzekerd zijn voor de volksverzekeringen, hebben recht op het premiedeel van de loonheffingskorting. Het maakt voor het premiedeel niet uit van welk land een werknemer inwoner is. De Oekraïense werknemer is in Nederland werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst met een Nederlandse werkgever. De werknemer is onderworpen aan de Nederlandse sociale zekerheid, omdat hij de arbeid in Nederland verricht. Daarmee heeft de Oekraïense werknemer recht op het premiedeel van de loonheffingskorting. Dit recht op het premiedeel geldt vanaf het moment dat de werknemer in Nederland sociaal verzekerd is.
Niet-inwoners van Nederland hebben geen recht op het belastingdeel van de loonheffingskorting. Aangezien de Oekraïense werknemer fiscaal geen inwoner van Nederland is, heeft hij geen recht op het belastingdeel van de loonheffingskorting. U past de loonheffingstabel voor derdelanders toe in de salarisadministratie. Als de werknemer fiscaal inwoner wordt van Nederland, dan ontstaat recht op het belastingdeel van de loonheffingskorting. U past in dat geval de loonheffingstabel voor inwoners van Nederland toe in de salarisadministratie. Het recht op het belastingdeel geldt vanaf het moment dat de werknemer in Nederland woont.
De algemene heffingskorting
In 2022 is de algemene heffingskorting maximaal € 2.888. Dit betekent echter niet dat altijd het volledige bedrag van de algemene heffingskorting van toepassing is. De algemene heffingskorting wordt afgebouwd naarmate het inkomen hoger is. Met de algemene heffingskorting en de afbouw daarvan wordt rekening gehouden in de loonbelastingtabellen. Het premiedeel van de maximale algemene heffingskorting bedraagt € 2.154 (= 27,65%/37,07% * € 2.888). Het belastingdeel van de maximale algemene heffingskorting bedraagt € 734 (= 9,42%/37,07% * € 2.888).
De arbeidskorting
In 2022 is de arbeidskorting maximaal € 4.260. De arbeidskorting wordt ook afgebouwd naarmate het inkomen hoger is. Met de arbeidskorting en de afbouw daarvan wordt rekening gehouden in de loonbelastingtabellen (witte tabel). Het premiedeel van de maximale arbeidskorting bedraagt € 3.177 (= 27,65%/37,07% * € 4.260). Het belastingdeel van de maximale arbeidskorting bedraagt € 1.083 (= 9,42%/37,07% * € 4.260).
Fiscale woonplaats
In Nederland wordt de fiscale woonplaats vastgesteld aan de hand van feiten en omstandigheden. Het gaat er daarbij om vast te stellen of met Nederland ‘een duurzame band van persoonlijke aard’ aanwezig is. De plaats waar de echtgenoot en de eventuele kinderen wonen, neemt in de jurisprudentie een belangrijke plaats in. De nationaliteit van de werknemer is één van de feiten en omstandigheden die meetelt in het bepalen van de fiscale woonplaats.
Andere relevante feiten en omstandigheden zijn: het aanhouden van onroerend goed in Nederland, de plaats waar de bankrekeningen worden aangehouden, de periode van feitelijk verblijf in Nederland, het land waar de werknemer staat ingeschreven in de openbare registers en het voornemen zich permanent in Nederland te vestigen.
Het merendeel van de Oekraïense werknemers heeft bij aankomst in Nederland aangegeven dat het verblijf in Nederland tijdelijk is. Zodra men veilig kan terugkeren naar het land van herkomst, dan doet men dat ook. Bovendien, de Oekraïners die naar Nederland kwamen, zijn voornamelijk vrouwen met kinderen. De mannen mogen het land niet verlaten in het kader van de landsverdediging, uitzonderingen daargelaten. Inmiddels is duidelijk dat ongeveer een kwart van de Oekraïense werknemers zich permanent wil vestigen in Nederland. Naarmate het verblijf in Nederland langer duurt, de werknemer een zelfstandige woonruimte vindt, de kinderen in Nederland naar school gaan, de werknemer staat ingeschreven bij de gemeente, hij een Nederlandse bankrekening heeft, etc. worden de banden met Nederland sterker en kan ‘een duurzame band van persoonlijke aard’ met Nederland ontstaan. Van geval tot geval moet worden beoordeeld of de werknemer fiscaal inwoner van Nederland is.
Registratie in de loonadministratie
Vanaf 2019 staat de Belastingdienst niet meer toe dat een arbeidsmigrant in de loonadministratie staat opgenomen op het tijdelijke verblijfadres in Nederland. Een werknemer die niet in Nederland woont moet in de loonadministratie worden geregistreerd op het buitenlandse woonadres. Dat geldt ook voor Oekraïense werknemers die niet in Nederland wonen. Als de werknemer ten onrechte in de loonadministratie is opgenomen op het tijdelijke verblijfadres in Nederland, terwijl hij feitelijk in het buitenland woont, moet de werkgever het zogenaamde anoniementarief toepassen. In dat geval houdt de werkgever 52% loonbelasting/premie volksverzekeringen in op het loon van de werknemer. Ook mag geen rekening worden gehouden met de loonheffingskorting en het maximum premieloon voor de werknemersverzekeringen. Als het buitenlandse woonadres vanwege de oorlogssituatie niet bestaat, vinden wij het redelijk dat het tijdelijke Nederlandse verblijfadres wordt opgenomen in de loonadministratie zonder toepassing van het anoniementarief.
Toepassing 30%-regeling
De 30%-regeling is een regeling waarbij de werkgever ten aanzien van ‘ingekomen werknemers’ maximaal 30% van het loon mag uitbetalen als een belastingvrije vergoeding van de extraterritoriale kosten. Een ingekomen werknemer is een werknemer die u uit een ander land hebt aangeworven of die door een buitenlandse werkgever naar Nederland is gedetacheerd. Voor toepassing van de 30%-regeling geldt een inkomenseis. Daarnaast moet de werknemer buiten een straal van 150 kilometer rondom Nederland worden aangeworven. Ook als niet aan de inkomenseis wordt voldaan, kan de werkgever een belastingvrije vergoeding geven voor de extraterritoriale kosten, zoals de kosten van dubbele huisvesting.
Oekraïense werknemers zullen echter niet altijd door u uit het buitenland zijn aangeworven. De primaire reden om naar Nederland te komen, was niet om te werken, maar om een veilig heenkomen te zoeken. Dit betekent dat de werknemer in de meeste gevallen geen ingekomen werknemer is. Van de gerichte vrijstelling voor extraterritoriale kosten van de werkkostenregeling kunt u dan geen gebruik maken.
Vragen Belastingdienst
AWVN heeft aan de Belastingdienst gevraagd of ten aanzien van de toepassing van de loonheffingskorting en de toepassing van de 30%-regeling bij Oekraïense werknemers andere standpunten worden ingenomen. De Belastingdienst zal de vragen op de website gecoördineerd beantwoorden. Deze vragen en antwoorden zijn helaas nog niet verschenen op de website van de Belastingdienst. Wij raden aan regelmatig te controleren of de Belastingdienst (andersluidende) standpunten inneemt.
Conclusie
De Oekraïense werknemer is in Nederland sociaal verzekerd. Hij heeft recht op het premiedeel van de loonheffingskorting. Of ook recht bestaat op het belastingdeel van de heffingskorting is afhankelijk van de vraag of de werknemer fiscaal in Nederland woont. In veel gevallen is dit niet aan de orde. De woonplaats moet worden vastgesteld op basis van alle feiten en omstandigheden van de concrete situatie.
