Maatschappelijk verantwoord werkgeven (MVW). Wat bedoelen we er precies mee en hoe geven we het vorm? Een select groepje AWVN-leden ging er vrijdag 13 december over in gesprek tijdens een inspiratiesessie. Ook brachten ze voorbeelden van MVW in kaart met behulp van een praatplaat. Dat gaf een belangrijk inzicht: ‘Niet alles hoeft tegelijk, durf keuzes te maken’.
Voordat we dieper op het onderwerp ingaan: wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen precies? Volgens AWVN is de definitie als volgt: ‘MVW is werkgeverschap dat rekening houdt met het samenspel tussen werkgever, werknemer én de sociaal-maatschappelijk context.’
De omschrijving klinkt nog wat conceptueel, maar komt op het volgende neer: bij afspraken tussen werkgevers en werknemers is er ook oog voor de positieve effecten ervan op de samenleving. Denk bijvoorbeeld aan het bevorderen van gelijke kansen, een positieve impact op het milieu én het verbeteren van de leefstijl waardoor de druk op de zorg afneemt.
AWVN heeft MVW opgedeeld in verschillende categorieën, zoals te zien is in onderstaand schema.
Hoe kijken de leden naar MVW?
Uit een eerdere enquête onder AWVN-leden blijkt dat veel werkgevers al bezig zijn met deelgebieden, zoals een leven lang ontwikkelen, inclusie of groene impact. Een overkoepelende visie ontbreekt echter vaak. Daar liggen aanknopingspunten voor verbetering.
Met MVW kunnen werkgevers verkennen of zij hun maatschappelijke rol als werkgever strategisch invullen. Welke facetten van MVW passen bijvoorbeeld bij de identiteit van de organisatie? Welke maatschappelijke vraagstukken, zoals vergrijzing of polarisatie, zijn aanleiding om met MVW aan de slag te gaan?
De dialoog met de aanwezige leden werd gevoerd aan de hand van bovenstaand schema. Een helpend kader om elkaar de vraag te stellen ‘hoe en in hoeverre speelt dit bij jullie?’. Van daaruit kwamen snel diverse perspectieven en praktijkcases naar voren.
Verschil MVO en MVW
Veel organisatie opereren al met het oog op mens en milieu. Binnen HR is de term Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) inmiddels al goed ingeburgerd. Brengt MVW nog wel iets nieuws? Anne Megens, directeur beleid en advies bij AWVN, denkt van wel. ‘MVW is onderdeel van MVO, maar MVO is geen MVW’, vertelt ze. Ze legt het uit aan de hand van een voorbeeld bij Tejin Aramid. ‘Bij de productie van aramidevezels zijn ze daar gestart met de transitie van fossiele naar bio-based grondstoffen. Op het gebied van bedrijfsvoering werd een duurzame stap gezet, maar het HR-beleid veranderde niet. De bedrijfsstrategie en HR-strategie sloten niet dus meer op elkaar aan. De organisatie besloot ze weer met elkaar te verbinden door binnen HR ook met het thema aan de slag te gaan: er werd een groenbudget gelanceerd. Voor iedere medewerker kwam 1.500 euro beschikbaar voor verduurzaming in en rond huis. Ondanks de nodige scepsis in het begin, heeft uiteindelijk 25 procent van de medewerkers al in de eerste vier maanden gebruikgemaakt van het budget.’
Redenen om aan de slag te gaan met MVW
Het groenbudget is een mooi voorbeeld van MVW. Maar waarom is het juist zo belangrijk dat er naast de bedrijfsstrategie ook in HR een slag wordt gemaakt? De belangrijkste redenen zijn hieronder op een rij gezet:
- Goed voorbereid op de toekomst (legal thing to do)
Er komen steeds meer richtlijnen, wetten en regels op het gebied van duurzaamheid, gelijke kansen etc. Denk bijvoorbeeld aan arbowetgeving, de richtlijn loontransparantie en de CSRD-richtlijnen. Bedrijven die MVW een plek geven zijn vaak al actief met deze onderwerpen bezig. Daarmee zijn ze goed voorbereid op de toekomst en komen ze minder snel voor onaangename verrassingen te staan. - Slimme bedrijfsvoering (smart thing to do)
Bedrijven die actief bezig zijn met MVW worden vaak als aantrekkelijk werkgever gezien. Ze hebben minder verloop en betrokken, tevreden en productief personeel. Daardoor boeken ze vooral op de lange termijn resultaat. - Intrinsieke motivatie (right thing to do)
Behalve het maken van winst, kunnen bedrijven ook beslissingen nemen die rechtvaardig en mensgericht zijn. Organisaties die het beste met de wereld voorhebben, kunnen rekenen op draagvlak vanuit de samenleving. In een markt waarin consumenten steeds kritischer zijn, zijn dit de organisaties met het beste imago en een loyale klantenkring.
Uitdagingen
Er zijn genoeg redenen om aan de slag te gaan met MVW. Toch zien de deelnemende leden aan de inspiratiesessie ook uitdagingen. ‘Op individueel- en productieniveau zijn er vaak al mooie initiatieven. Daardoor kan het idee ontstaan dat ‘we als organisatie’ al genoeg doen. Het blijft daarom duwen en trekken om het op de strategische agenda te krijgen’, vertelt een van de deelnemers. Een ander ziet vooral financiële uitdagingen. ‘Een groenbudget is een heel mooi initiatief, maar veel organisaties kunnen dat niet zomaar ophoesten. Wat kun je doen als je slechts een beperkt budget hebt?’ Bij een andere organisatie is het vooral de vraag of MVW wel aansluit op de wensen van alle medewerkers op de werkvloer. ‘Binnen onze organisatie werken veel mensen al 20 of 30 jaar. Zij zijn heel hecht met elkaar. Maar de fysieke en amicale omgang die zij hebben, ervaren jonge medewerkers niet altijd als sociaal veilig. Dat zorgt voor wrijving.’ Weer een andere deelnemer geeft aan dat er bij MVW ook keuzes gemaakt moeten worden. ‘De goedkoopste optie is vaak niet de meest duurzame. De voordelen van een duurzame keuze moeten zowel binnen als buiten de organisatie goed worden uitgelegd.’
Tips voor HR om met MVW aan de slag te gaan
Om succesvol met MVW aan de slag te kunnen gaan, kwam het gezelschap op de volgende zes punten:
• veranker MVW in visie, missie en ambitie
• maak keuzes, pak niet alles tegelijk op maar kies eerst één project
• wees geloofwaardig: laat het MVW-project passend zijn bij de organisatie
• geef het goede voorbeeld: zorg dat leidinggevenden vooroplopen
• vertel het verhaal: laat zien wat je doet en waar keuzes vandaan komen
• maak MVW onderdeel van het bedrijfsnarratief
• gebruik data: monitor de effecten van een MVW-project. Werkt iets niet, stel jezelf de vraag: waarom lukt het niet? Misschien is het project te groot of juist te klein opgezet.
Tijdens de bijeenkomst werd de eerste versie van ‘Inspiratiegids MVW’ gepresenteerd. Leden kunnen deze hieronder downloaden.
Meer weten over MVW, of wilt u meepraten tijdens een volgende dialoogsessie? Neem dan contact op met onze adviseurs.
