Hoe geef je medezeggenschap in samenwerkingsverbanden vorm?
Een ondernemingsraad (OR) is een inspraak- en medezeggenschapsorgaan binnen een onderneming. In Nederland is een onderneming verplicht een ondernemingsraad in te stellen als er vijftig of meer werknemers werkzaam zijn. Dit volgt uit de Wet op de ondernemingsraden (WOR).
Gelet op het feit dat veel ondernemingen in een samenwerkingsverband opereren (bijvoorbeeld een concern), heeft de wetgever het mogelijk gemaakt dat een overkoepelende OR kan worden ingesteld in geval van met elkaar gelieerde of samenwerkende ondernemingen. Daarin worden aangelegenheden van gemeenschappelijk belang behandeld en wordt tevens overleg gevoerd met de ‘leiding van het samenwerkingsverband’. Er bestaan twee vormen van een overkoepelende ondernemingsraad:
Centrale ondernemingsraad (COR)
De ondernemer die twee of meer ondernemingsraden heeft ingesteld, stelt tevens een COR in als dit bevorderlijk is voor een goede toepassing van de WOR ten aanzien van deze ondernemingen. Hiervoor is vereist dat de COR taken kan uitoefenen die de afzonderlijke ondernemingsraden niet of niet effectief genoeg kunnen vervullen. De COR wordt ingesteld voor de (= alle) door de ondernemer in stand gehouden ondernemingen, ook al bevinden zich hieronder ondernemingen zonder een OR. Er moeten wel minimaal twee ondernemingsraden aanwezig zijn om ook en COR te kunnen instellen. Het gaat hierbij om situaties waarin er enige samenhang bestaat tussen de onderneming. Hierbij kan gedacht worden aan gezamenlijk beleid op financieel, operationeel of personeelsgebied. De COR overkoepelt alle ondernemingen. Dat is bij de groepsondernemingsraad (zie hierna) anders.
Groepsondernemingsraad (GOR)
Dit is een overkoepelende OR voor een deel van de ondernemingen in een samenwerkingsverband, die wederom wordt ingesteld als dit bevorderlijk is voor een goede toepassing van de WOR ten aanzien van deze ondernemingen. Voor dit laatste is vereist dat de betrokken ondernemingen een zekere samenhang vertonen in aard, structuur en management. De GOR heeft betrekking op een deel van de ondernemingen, namelijk alleen die de hiervoor genoemde samenhang kennen.
Een overkoepelende ondernemingsraad mag alleen meepraten over gemeenschappelijke onderwerpen die de ondernemingen raken. De afzonderlijke ondernemingsraden hebben op die onderwerpen geen stem.
