De jaarlijkse excursie met AWVN-leden ging dit jaar naar Brussel. Directeur Beleid en Advies Anne Megens was een van de AWVN’ers die met zo’n vijftien leden anderhalve dag in de Europese wijk van Brussel doorbracht. De conclusie: ‘Brussel’ is enorm complex, maar wordt steeds belangrijker, ook voor Nederlandse werkgevers. ‘Dit is waar het gelijke speelveld voor Europese bedrijven tot stand komt.’
Brussel? Toen die naam viel als mogelijke bestemming voor de jaarlijkse AWVN-inspiratiereis, gingen verscheidene wenkbrauwen omhoog. Anne Megens: ‘Eigenlijk wel tekenend voor hoe we tegen Brussel aankijken: een wat saaie verzameling instituten die met allerlei wet- en regelgeving komt waar wij het mee moeten doen. Maar gaandeweg kregen meer leden er oren naar om toch naar Brussel te gaan.’
De reis vond plaats op 23 en 24 mei, met een avond- en een dagprogramma. ‘We hadden een mooie groep deelnemers’, blikt Megens terug. ‘Een gemêleerde dwarsdoorsnede van onze leden: van hr-directeuren tot directeuren van brancheverenigingen en van bedrijven uit de industrie tot aan de zakelijke dienstverlening.’
Inhoud programma in Brussel
Het programma was samengesteld in nauwe samenwerking met VNO-NCW, dat een eigen kantoor in Brussel heeft, en liet alle kanten van Brussel zien. Megens: ‘Anderhalve dag is te kort om de belangrijkste Brusselse instanties goed te doorgronden, maar we hebben veel gedaan. We merkten in eigenlijk alle gesprekken dat er door de oorlog in Oekraïne meer eensgezindheid is gekomen. De EU is belangrijk als geopolitiek veiligheidsmechanisme. Het gevoel dat we beter samen kunnen optrekken, is sterker geworden.’
EU steeds belangrijker voor werkgeverschap
Het goed gevulde programma leverde allerlei nieuwe inzichten en indrukken op. Megens: ‘Tot voor kort ging het in Europa veel over de werking van de interne markt. Dat is voor ondernemerschap heel belangrijk, maar bij werkgeverschap zijn andere thema’s belangrijker. Nu zie je dat de EU zich ook steeds vaker op het terrein van werkgeverschap begeeft, bijvoorbeeld door regels op te stellen voor de bescherming en gelijke behandeling van de werknemer.’
‘Ik merkte dat Europa voor ons gevoelsmatig ver weg is, maar dat het andersom ook zo is: de mensen die voor de Europese Unie werken, horen heel graag van werkgevers hoe het op de werkvloer gaat en hoe bijvoorbeeld Europese richtlijnen in de praktijk uitwerken. Ze hebben behoefte aan onze input.’
Dat biedt ook kansen. ‘We wachten vaak de regels uit Brussel af – en zitten daar lang niet altijd op te wachten – maar we kunnen veel pro-actiever zijn. Wat zou je willen dat Europa regelt waarvoor een gelijk speelveld belangrijk is? In Nederland ligt de sociale lat hoog, bijvoorbeeld op het gebied van arbeidsomstandigheden. Als er Europese normen komen, hoeven wij vaak niet veel aan te passen, terwijl voor andere landen de lat dan flink omhooggaat. Onze normen zijn dus niet vanzelfsprekend. Voor een gelijk speelveld is het belangrijk dat er een gezamenlijke minimumnorm is voor allerlei zaken. Zó kun je ook naar Brussel kijken.’
Hoe kom je erachter wie ertoe doet?
Toch is dat makkelijker gezegd dan gedaan. ‘Brussel is heel belangrijk, maar ook gigantisch complex. Er lopen daar maar liefst 20.000 lobbyisten rond uit alle 27 lidstaten, die lobbyen op een veelheid van onderwerpen. In de Europese wijk zitten alle EU-gebouwen bij elkaar. Daar zie je de hele dag het Brusselse circuit in werking: allemaal mensen in pak die bij de koffie, lunch en het diner allerlei zaken met elkaar bespreken. In Den Haag hebben wij vrij goed zicht op wie welke sleutelpositie heeft, maar zie in Brussel maar eens uit te vinden wie de mensen zijn die ertoe doen. Europa is misschien wel 27 keer zo complex als de Nederlandse polder.’
‘Er is niet één ‘Brussel’, de EU bestaat uit een complex geheel van allerlei instituten. Het algehele gevoel na afloop van de excursie was: het is heel goed dat we Brussel hebben, maar we hebben het ook wel heel complex gemaakt. En waar houdt Brussel op? Is deze machinerie nog te stoppen, of is het onvermijdelijk dat de EU zich met steeds meer onderwerpen gaat bemoeien? Sommige mensen vinden bijvoorbeeld dat er een EU-richtlijn voor het recht op onbereikbaarheid van werknemers moet komen. Dat vinden veel werkgevers te ver gaan. Moet de EU zich daar echt mee bemoeien?’
Nieuwe verkiezingen: hét moment om mee te praten
Hoe dan ook is dit wel hét moment om meer de blik op de EU te richten, zegt Megens. ‘Volgend jaar zijn er Europese verkiezingen, daarna komt er een nieuwe Europese Commissie en een nieuwe agenda voor de jaren daarna. De twin transition – groen en digitaal – zal daarin een belangrijk onderwerp zijn. Belangrijke vraag wordt bijvoorbeeld hoe we willen omgaan met kunstmatige intelligentie op de arbeidsmarkt. Werk verandert erdoor. We willen de voordelen benutten maar werknemers en bedrijven tegen de nadelen ervan beschermen. Als we daarover willen meepraten, is dit hét moment.’
AWVN-netwerken
AWVN heeft verschillende netwerken van en voor AWVN-leden. Deze komen geregeld bijeen om informatie en ervaringen uit te wisselen op het gebied van HRM. Benieuwd wat onze netwerken voor u kunnen betekenen? Lees dan verder op onze pagina AWVN-netwerken.
