Op donderdag 6 juni kiezen we een vertegenwoordiging voor het Europees Parlement. Voor werkgevers zijn dit belangrijke verkiezingen. Steeds meer Europese regelgeving wordt immers in Brussel afgestemd. Denk bijvoorbeeld aan besluiten over arbeidsmigratie, de arbeidsmarkt, maar ook aan regels op het gebied van duurzaamheid en privacy. In dit artikel bespreken we de twee laatstgenoemde.
De EU-lidstaten hebben met elkaar afgesproken dat de Europese Unie (EU) in 2030 minimaal 55 procent minder moet uitstoten. In 2050 wil de Europese Unie klimaatneutraal zijn. Deze afspraak heeft ook grote gevolgen voor organisaties en bedrijven. Zij moeten namelijk de bedrijfsvoering verduurzamen.
Partijen die deelnemen aan de Europese Verkiezingen hebben verschillende ideeën om de klimaatdoelstellingen na te streven. De formatiepartijen geven aan best te willen vergroenen, maar niet tegen elke prijs. VVD, BBB en NSC hebben daarbij vooral oog voor de internationale concurrentiepositie van Europese bedrijven: die moet op orde blijven. VVD wil bijvoorbeeld grote vervuilende bedrijven aanmoedigen om te vergroenen door ‘normen, prijsbeleid en subsidies’ te combineren. NSC stuurt aan op ‘heffingen aan de buitengrens’, om EU-producenten geen concurrentienadeel te geven bij import uit landen waar de kosten voor emissies van CO2, stikstof en het besef van dierenwelzijn lager zijn. PVV en BBB zeggen klimaatbeleid vorm te willen geven op basis van ‘gezond verstand’.
Partijen als GroenLinks-PvdA, D66, VOLT, SP en de Partij van de Dieren willen juist dat Europa nog sneller overschakelt op schone energie én tegelijk het verbruik van energie en grondstoffen terugdringt. Daarvoor moeten ‘mens en natuur’ binnen bedrijven en organisaties centraal komen te staan. Volgens GroenLinks-PvdA is daarvoor een ‘gelijk speelveld met groene en sociale regels’ nodig, zodat groene bedrijven niet opbotsen tegen ‘vervuilende bedrijven’ die gebruikmaken van goedkope arbeid.
D66 wil dat er een Europees fonds komt dat als doel heeft ‘gaten te dichten en belemmeringen weg te nemen’ in het financiële ecosysteem. In dit fonds moeten bestaande spelers uit de financiële sector maar ook start-ups, scale-ups, het MKB en de traditionele industrie met elkaar samenwerken. De Partij van de Dieren wil dat alle bedrijfstakken in Europa met een gericht plan komen om milieudoelen te behalen. Ook moeten bedrijven die ‘ecocide’ plegen (het beschadigen of vernietigen van ecosystemen) Europees strafbaar gesteld kunnen worden. SP wil bedrijven geen ‘gratis geld’ geven om te verduurzamen. In ruil voor subsidie moet de overheid zeggenschap krijgen binnen deze bedrijven.
FvD ziet het klimaatbeleid als een ‘economische zelfmoordbrief’ en wil er het liefst helemaal vanaf.
Als het aan de meeste partijen ligt, gaan bedrijven en organisaties de komende jaren aan de slag met het vergroenen van de organisatie. Daarbij ligt vooral de focus op het verminderen van de uitstoot en het terugschroeven van het verbruik van energie en grondstoffen. Daarnaast liggen er volgens AWVN ook kansen als het gaat om duurzame arbeidsvoorwaarden. De partijen gaan hier helaas niet diep op in. Wel streeft D66 Europees naar ‘eerlijke arbeidsvoorwaarden voor alle werknemers’, inclusief platformwerkers en mensen met tijdelijke contracten. En het CDA zegt dat bedrijven in moeten zetten op ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen, conform de internationale OESO-richtlijnen’. De partij ziet daarbij overigens liever geen verzwarende rapportageverplichtingen voor bedrijven. BBB sluit hierbij aan. Volgens het partijprogramma ervaren werkgevers een ‘tsunami van groene regelgeving’ en zouden ook vakbonden in Brussel aan de bel trekken. Ook JA21 ziet graag een rem op de toenemende rapportageverplichtingen op het gebied van klimaat, mensenrechten en arbeidsomstandigheden.
De partijen zetten vooral een stip aan de horizon. Het is aan bedrijven en organisaties zelf om de komende jaren een route te vinden naar verduurzaming. Volgens AWVN bieden groene arbeidsvoorwaarden daarbij een mooie oplossing voor bedrijven die verder willen gaan dan alleen het verduurzamen van de bedrijfsvoering. Groen werkgeverschap kan binnen vijf domeinen worden toegepast: Thuis, mobiliteit, kantoor, sociaal en financieel. Meer weten? Op onze website leest u meer over groene arbeidsvoorwaarden.
Sinds de coronaperiode wordt er zowel in Nederland als in Europa op grote schaal thuisgewerkt. Uit onderzoek van AWVN blijkt dat Nederlandse werkgevers op grote schaal vergoedingen verstrekken voor woon-werkverkeer. Volgens AWVN toont deze ontwikkeling aan dat de fiscale vrijstelling van deze vergoedingen een uitstekend middel is om bij te dragen in de kosten van werknemers.
Wie had gehoopt op uitgebreide plannen op het gebied van (internationaal) thuiswerken, blijft deze verkiezingen teleurgesteld achter. In de Nederlandse programma’s ligt de aandacht meer op het ‘grip krijgen op’ arbeidsmigratie. Al wil VOLT wel graag mensen van over de hele wereld faciliteren om in Europa te werken. Werknemers zouden daarbij in staat gesteld worden om op afstand grensoverstijgend te werken. Freelancers zouden daarbij dezelfde bescherming moeten krijgen als werknemers met een vast arbeidscontract.
De meeste partijen willen de vervoerssector (en daarmee dus ook het woon-werkverkeer) verduurzamen. Dit door onder andere in te zetten op elektrisch rijden. Daarnaast willen onder andere VVD, GroenLinks-PvdA en de Partij voor de Dieren dat er flink wordt geïnvesteerd in het Europees treinnetwerk, zodat het (binnen de EU) een realistisch alternatief wordt voor het vliegtuig.
In een veilig Europa moeten ook de gegevens van mensen en bedrijven goed zijn beschermd. Volgens onder andere NSC, VVD, GroenLinks-PvdA, CDA en JA21 is het daarom belangrijk dat data binnen de EU veilig verwerkt kunnen worden. De VVD zet zich in voor een Europees datacenterbeleid en voor investeringen in ‘veilige infrastructuur, voor de opslag en verwerking van data in de EU.’
GroenLinks-PvdA wil graag een Europese digitale toezichthouder met ‘serieuze tanden, kennis en budget’, die toezicht houdt op de grootste techbedrijven. Deze toezichthouder handhaaft alle Europese digitale wetten. JA21 zegt dat er binnen de gemeenschappelijke markt duidelijke standaarden moeten komen die de data van burgers, bedrijven en overheden beschermen.
NSC ziet graag dat het Europees toezicht wordt versterkt en dat de macht van grote (tech)bedrijven wordt beperkt. Regelgeving zoals de Digital Markets Act, Digital Services Act en de AI Act moeten daarvoor strikt gehandhaafd worden. Het CDA wil dat er EU-afspraken worden gemaakt over ‘cyberveiligheidstraining, capaciteitsopbouw en internationale normen voor verantwoord gedrag in cyberspace’. Ethiek zou daarbij een centrale rol moeten spelen. De ChristenUnie sluit zich daarbij aan en voegt nog toe dat ze graag een ‘strakke begrenzing op risicovolle AI-toepassingen’ zien. Helemaal waar AI keuzes maakt die invloed hebben op mensen of waar AI het menselijke keuzeproces beïnvloedt.
Ook VOLT vindt het belangrijk dat huidige en nieuwe technologie geen fundamentele rechten en vrijheden schendt. Zij zien een oplossing in verplichte audits van AI-systemen, om ervoor te zorgen dat deze de privacy niet schenden en ook niet discriminerend zijn. SGP vindt dat alle AI-systemen moeten voldoen aan beginselen als ‘proportionaliteit, dataminimalisatie en transparantie’. De Partij voor de Dieren wil daarnaast dat er een AI-beeldmerk komt, zodat alles wat ai-gegenereerd is makkelijk te herkennen is. Ook moeten bestaande kunstenaars een passende vergoeding krijgen als AI iets maakt in de stijl van de oorspronkelijke maker.
