Omdat elders wel mooi nazomerweer wordt verwacht, vliegt Nederland deze week massaal naar Zuid-Europa. Schiphol houdt rekening met grote drukte door vakantiegangers. Deze week reizen naar verwachting drie miljoen mensen via Schiphol, 6 procent meer dan dezelfde periode vorig jaar. The heat is on. Hoe kun je inspelen op drukte?
Drukte, óók onverwachte, is tot op zekere hoogte voorspelbaar. Veel bedrijven die te maken hebben met seasonality, maken een (voortschrijdende) capaciteitsplanning. Onderzocht wordt dan hoe het werk zich aandient en welke arbeidscapaciteit daar kwalitatief en kwantitatief voor nodig is. Zijn er pieken en dalen te herkennen en hoe voorspelbaar zijn deze? Dit kan per week, per dag en per uur verschillen. Door dit over een langere termijn te analyseren ontstaan patronen in het werkaanbod die iets zeggen over het volume van de benodigde arbeidscapaciteit en de flexibiliteitsbehoefte daarin. Vervolgens kan hierop de strategie bepaald worden: hoe ziet de verhouding tussen vast en flexibel personeel eruit, en welke flexibiliteit verlangt dit dan van de mensen die in de organisatie werken in tijd, locatie en werkzaamheden?
Deze blog wordt verzorgd door de arbeidstijdmanagementspecialisten van AWVN – Peter Hagesteijn en Sako Hoekstra.
Schiphol zal ongetwijfeld dergelijke planningen maken. Drukkere periodes op de luchthaven zijn natuurlijk (school)vakantieperiodes. De vraag is hoe flexibel er dan wordt omgegaan met de inzet van arbeidscapaciteit. Een bedrijf als Unox, maar ook de Rijksmusea trouwens, hebben hierover afspraken gemaakt. Zij hebben een jaarurennorm afgesproken die werkgevers de mogelijkheid geeft – binnen vooraf afgesproken kaders – mensen flexibel te kunnen inzetten in de tijd. Handig, want rookworst en soep eten we vooral in de winter. Zo kan er kort op de marktvraag geproduceerd worden en worden er geen grote voorraden opgebouwd. Dat geldt op een vergelijkbare manier voor de Rijksmusea: drukte is voor een groot deel voorspelbaar waar het grote ver vooraf geplande exposities betreft die veel bezoekers gaan trekken. Maar ook feestdagen in andere landen (supervoorspelbaar!), betekent meer toerisme en dus meer bezoekers.
Concreet betekent dit dat mensen in bepaalde periodes meer werken en in andere periodes minder dan hun contracturen. Daar kan de individuele werkende nadelen van ondervinden, bijvoorbeeld in de werk- en privébalans. Het flexibiliseren van de arbeidsduur gaat daarom meestal niet zonder slag of stoot. Met name het onvoorspelbare karakter is wellicht gedeeltelijk we te nemen door van te voren aan te geven van wie op welk moment mogelijk flexibiliteit verwacht wordt in een basisplanning. Ook kan meer zeggenschap over de feitelijke werktijden helpen. Immers, als niet iedere week hetzelfde aantal uur gewerkt wordt, dient de vraag zich aan wanneer dat voor de werkende het beste uitkomt.
Ten slotte is het aan te raden na te denken over de beloning die tegenover de geleverde flexibiliteit staat. Flexibiliseren van de arbeidsduur levert vaak iets op (lagere voorraden, terugdringen van leegloop en overwerk en minder inzet van flexibel personeel). Hoe delen werkenden hierin mee?
