Een klokurenmatrix is een tabel waarin voor alle uren van de week loontoeslagen zijn vastgelegd.
Arbeid tijdens kantooruren (maandag tot en met vrijdag tussen 7:00 en 18:00 uur) wordt in het algemeen als normale werktijd gezien. Werken buiten dit dagvenster wordt in veel bedrijven en sectoren als afwijkend gekwalificeerd. Voor dergelijke uren is dan vaak compensatie in tijd en/of geld afgesproken. Vaak gebeurt dit ook specifiek voor bepaalde roosters; bijvoorbeeld een 5-ploegendienst krijgt 28% toeslag en extra compensatie in vrije tijd door de arbeidstijd te verlagen tot gemiddeld 33,6 uur per week (terwijl het basissalaris gelijk blijft aan dat voor voltijdwerknemers in dagdienst). Voor andere roosters geldt weer een andere compensatie.
Het is aan te bevelen om zo’n compensatie niet per geval te regelen, maar daarvoor een beloningssysteem in de cao op te nemen. Op grond van dat systeem kan dan voor elk type rooster de compensatie worden uitgerekend. Het voorkomt bovendien ongewilde beloningsverschillen tussen roosters, juist omdat de beloning via zo’n systeem objectief wordt vastgesteld. Het meest praktische systeem voor het belonen van afwijkende tijdstippen is een klokurenmatrix.
In een dergelijke matrix krijgt ieder uur van de week een bepaald gewicht toegekend. De mate waarin werknemers op bepaalde uren werken, bepaalt dan de mate van compensatie.
Vanuit het perspectief van arbeidstijdmanagement is het zaak daarbij een zuivere uurwaardebenadering te hanteren, zodat de kosten van de verschillende roosters goed vergelijkbaar blijven. Zonder een zuivere uurwaardebenadering kunnen er bovendien verschillen ontstaan in beloning tussen voltijders en deeltijders, hetgeen onwenselijk is in het kader van gelijke behandeling.
Een klokurenmatrix kan gebruikt worden om vooraf de beloning voor een bepaald rooster uit te rekenen, maar ook om achteraf de beloning van de werkelijk gemaakte uren te bepalen. In industriële bedrijven wordt de eerste methode het meest toegepast, in de dienstverlening de tweede methode.
Beide methoden hebben hun voor- en nadelen. Het grootste voordeel van vooraf calculeren ligt in de administratieve eenvoud. Bij achteraf calculeren moet immers van iedere werknemer de feitelijke werktijd gekoppeld worden aan de salarisadministratie. Voordeel van achteraf calculeren is dat werknemers krijgen wat ze verdienen. Bij vooraf calculeren krijgt men immers ongeacht de werkelijke tijden beloond.
Klokurenmatrix: AWVN helpt u verder
Leden benaderen AWVN met vragen als:
• wat zijn nu eigenlijk afwijkende werktijden – zeker omdat we bij het roosteren al zo veel mogelijk rekening houden met de privéwensen van werknemers?
• wat is een reële vergoeding voor werk op als bezwaarlijk ervaren uren?
• hoe geven we de beloning van afwijkende werktijden op een eerlijke en transparante manier vorm?
Het meest praktische systeem voor het belonen van afwijkende tijdstippen is een klokurenmatrix. De transparantie ervan is hoog en voor het instrument zijn alle medewerkers gelijk.
AWVN ontwikkelt op een maat gesneden klokurenmatrix voor het belonen van werk op ′afwijkende tijden′. In beginsel gaat AWVN hierbij uit van een gewogen beloning in geld en tijd. Een belangrijke voorwaarde hierbij is dat gelijke behandeling van verschillende contracten aan de orde komt.
Onze experts:
