De benoeming van drs. S.C. Bakkenist als voorzitter van AWV werd openbaar gemaakt tijdens het congres ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de werkgeversvereniging in Haarlem in juni 1969, met als hoofdgast en -spreker minister Roolvink van Sociale Zaken. Siebrand Bakkenist volgde destijds dr. T. Potjewijd op. Een jaar later ruilde Bakkenist het voorzitterschap van AWV in voor dat van VNO.
De nieuwe voorzitter was de grondlegger van het roemrijke consultancybureau Bakkenist (1942), maar verkoos in 1964 een directiefunctie bij Koninklijke Zout (vanaf 1967: Koninklijke Zout-Organon). Hij stond aan de wieg van de fusie in 1969 van dit bedrijf met de Algemene Kunstzijde Unie (AKU) waaruit chemiebedrijf Akzo ontstond. Bakkenist werd zelf vicevoorzitter van de raad van bestuur van de multinational (en bleef dat tot 1977). Daarnaast was Bakkenist vicevoorzitter van de Sociaal-Economische Raad (periode 1969-1973) én vicevoorzitter van VNO.
Een enorme big shot als AWV-voorzitter, dus.
Kort
Erg lang bleef hij dat niet. Begin september 1970 werd de AWV-voorzitter door de ledenvergadering van het VNO benoemd tot opvolger van de met z’n gezondheid tobbende Willem Bruynzeel, medeoprichter en directeur van een aantal bedrijven van het Bruynzeelconcern. Die bekleedde toen pas een klein jaar het voorzitterschap van Nederlands grootste ondernemers- en lobbyorganisatie.
Bakkenist werd als AWV-voorzitter in 1970 opgevolgd door M.C. van der Hoop van Kon. Delftsch Aardewerkfabriek ‘De Porceleyne Fles’.
‘400 gulden erbij’
Bakkenist haalde als voorzitter van de AWV nooit de krantenkolommen, maar als VNO-voorzitter haalde hij dat bliksemsnel in. Het einde van de geleide-loonpolitiek (de bedrijfstakken kregen meer verantwoordelijkheden op het gebied van de loonvorming; de overheid zou zich terughoudend opstellen met looningrepen) had z’n intrede gedaan. Bij de scheepswerven in Rotterdam waren werknemers in augustus 1970 volop in staking: havenarbeiders eisten hetzelfde loon als de arbeiders die voor zogeheten koppelbazen werkten. Er moest 400 gulden bij, vonden zij. De werkgevers in de scheepsbouw gingen, nadat over de kwestie gesprekken waren gevoerd binnen de Stichting van de Arbeid, uiteindelijk overstag, waarop de stakingen oversloegen naar andere sectoren en het alom ‘400 gulden erbij’ klonk.
Kop van Jut
Het was de tijd waarin de bekende slogan ‘centen in plaats van procenten’ opgeld deed. De bonden radicaliseerden, de arbeidsmarkt ontplofte. Bakkenist, die de loonsverhogingen veel te ver vond gaan, groeide als werkgeversvoorman uit tot de kop van Jut – maar verloor nooit z’n strijdlust. De necrologie in de Volkskrant meldt: ‘Zijn strijdvaardigheid laat hij blijken door zich voor het blad Elsevier met een jachtgeweer te laten fotograferen. ‘Ik zal ze wel effe aanpakken.’ Niet alle werkgevers stellen die houding op prijs. In 1973 moet Bakkenist opstappen.’
Vrijgesteld
En zo eindigde z’n periode als voorzitter van VNO, tot dan een parttime functie. Bakkenist bleef daarna aan als directielid van Akzo, maar wist uit ervaring maar al te goed dat een topfunctie in het bedrijfsleven niet te combineren is met het voorzitterschap van VNO. Hij was er dan ook trots op – zo zei hij in 1997 in interview met Forum, het opinieblad van VNO-NCW – het tijdens z’n periode als VNO-voorzitter intern voor elkaar te hebben gekregen dat zijn opvolgers vrijgesteld zouden worden van andere werkzaamheden.
Dat gold overigens nog niet voor z’n directe opvolger, dr. J. Bartels (1973-1974), wél voor diens opvolger, Chris van Veen.
Onvermeld
Siebrand Cornelis Bakkenist werd op 23 september 1914 geboren in Amsterdam, en stierf op 28 december 2008 in Blaricum. In z’n overlijdensadvertentie werden vijf (neven)functies opgesomd die hij ‘in leven’ vervulde. Zijn periode als AWV-voorzitter bleef onvermeld.
 |
Knipsel uit het Leidsch Dagblad van 8 september 1970, waarin de nieuwbakken VNO-voorzitter laat weten dat het 400-guldenakkoord in de havens niet mag leiden tot een algemene loonronde. Ook het standpunt van AWV en de gevolgen daarvan voor het arbeidsvoorwaardenoverleg komen in het artikel ter sprake. Download knipsel |
 |
Knipsel uit het Leidsch Dagblad van 10 juni 1971, waarin een nieuwe krachtmeting tussen tussen Bakkenist en de vakbeweging wordt aangekondigd. De bijdrage van de werkgevers in de financiering van vakbondsactiviteiten – het zogeheten (AWV-)vakbondstientje – moest volgens de bonden omhoog en georganiseerde werknemers bevoordelen. Download knipsel |
