Stakingen en bedrijfsbezettingen zijn vormen van arbeidsonrust met een sterk emotioneel karakter. Daarom is het van belang van tevoren nuchter alle aspecten en risico’s van een staking te bekijken.
Een staking wat nu?
Wat nu?
Een staking wat nu?
Tijdens de onderhandelingen met vakbonden over een cao of een sociaal plan, kan het gebeuren dat vakbonden dreigen met acties. Ook kunnen vakbonden het actie-instrument gebruiken om het afsluiten van een cao af te dwingen – als tegenhanger van de contractvrijheid van de werkgever om een cao af te sluiten. Deze handleiding gaat nader in op collectieve acties en met name op stakingen.
Het recht op collectieve acties (waaronder de staking)
Werkonderbrekingen, langzaam-aan-acties, poortblokkades, het bedrijf voor meerdere dagen helemaal platleggen: als het gaat om de juridische aspecten van collectieve acties (met de staking als de meest verregaande vorm), draait het vooral om de vraag of er in het specifieke geval recht op zo’n actie bestaat, en zo ja, onder welke omstandigheden.
Meer informatie over de verschillende vormen van collectieve acties en de juridische aspecten ervan.
Het recht op collectieve acties is niet wettelijk geregeld, maar neergelegd in het Europees Sociaal Handvest (ESH). Een staking waarbij aan alle juridische spelregels is voldaan, zal de rechter daarom niet snel verbieden.
De belangrijkste spelregel is dat de staking pas als uiterste middel wordt toegepast – als ultimum remedium. Dat betekent dat de onderhandelingen zijn vastgelopen en dat andere middelen om die vlot te trekken, zijn uitgeput. Bovendien moeten de vakbonden de werkgever een ultimatum hebben gesteld.
De werkgever kan de rechter in kort geding vragen een staking te verbieden. Slechts wanneer er sprake is van onevenredige schade of als de veiligheid in het geding is, zal de rechter geneigd zijn om die geheel of gedeeltelijk onrechtmatig te verklaren.
Loon tijdens een staking doorbetalen?
AWVN heeft veelgestelde vragen en de antwoorden daarop op een rij gezet. Lees verder
In geval van een staking komen er ineens veel vragen op u als werkgever af. Of u het loon moet doorbetalen is een van de eerste. Maar heeft staken ook consequenties voor andere arbeidsvoorwaarden – reiskostenvergoeding, pensioen, vakantierechten bijvoorbeeld? Mogen werkwilligen wél gewoon aan de slag? Moet u die registreren? Mag u uitzendkrachten inhuren ter vervanging van actievoerders?
Arbeidsverhoudingen na een staking
Arbeidsverhoudingen na een staking
Na een staking is het altijd de vraag: ′hoe nu verder′. De verhouding tussen werkgevers en vakorganisaties kan behoorlijk verstoord zijn, maar ook op de werkvloer zijn de relaties tussen stakers en werkwilligen niet vanzelf weer ′als vanouds’. De HR-afdeling kan gewantrouwd worden wegens hun (veronderstelde) rol – kortom de arbeidsverhoudingen zijn verstoord. Daar heeft niemand baat bij. Hoe maak je het weer goed?
Vragen aan de AWVN-werkgeverslijn over stakingen
Stakingsdreiging?
Hoe AWVN u hierbij kan helpen
De ervaring leert dat elke staking anders is. Een algemene oplossing of een universele aanpak bestaat niet. AWVN kan u, op basis van jarenlange ervaring, adviseren. Het is derhalve raadzaam om in een zo vroeg mogelijk stadium uw vaste arbeidsvoorwaardenadviseur in te schakelen. Die helpt u verder en mobiliseert binnen AWVN juridische bijstand.
Als er een staking dreigt, is het verstandig om te handelen vanuit het idee dat iedereen straks weer met elkaar verder moet. Spanningen in elke fase van het conflict zo klein mogelijk proberen te houden, typeert de AWVN-aanpak. Als het onverhoopt toch tot een staking is gekomen, kan AWVN u behulpzaam zijn bij het normaliseren van de arbeidsverhoudingen in uw organisatie.
En uiteraard staan de juridische specialisten en advocaten van AWVN voor u klaar voor het eventueel voeren van procedures.
AWVN-deskundigen op het gebied van stakingen
