Tijdlijn: geschiedenis AWVN

Een jaar na oprichting telt de Algemene Werkgevers Vereniging 71 leden. De werkgeversvereniging wilde zich in eerste instantie ook richten op het behartigen van de commerciële belangen van de leden en het beïnvloeden van het overheidsbeleid op het gebied van handel en industrie. Daarvoor blijkt echter de heterogeniteit van de achterban te groot, de belangen lopen te veel uiteen. Daarom beperkt AW-V zich tot datgene wat alle leden bindt: de factor arbeid. Leden wordt op het hart gedrukt over de lonen en andere arbeidsvoorwaarden zelf geen onderhandelingen te voeren met de bonden. Dit doet AW-V – dat wil zeggen de leden van het Dagelijks Bestuur. Uitgangspunt met betrekking tot de loonvorming is dat dit niet wordt bepaald ‘door de wet van vraag en aanbod voor elke onderneming afzonderlijk’. AW-V streeft naar ‘algemeen loonbeleid voor een streek’.
De contributie bedraagt 100 gulden, en daar bovenop heft AW-V een bijdrage van 1% van de loonsom.

Om de snel uitdijende hoeveelheid werkzaamheden het hoofd te kunnen bieden, is een tweede secretaris bij AW-V in dienst getreden: mr. F.H.A. de Graaff. Er komt dat jaar zelfs nog een derde secretaris. Ook groeit de kantoororganisatie – sinds de allereerste dag het koninkrijk van mejuffrouw Duyf. Zij krijgt drie assistentes.

Het Centraal Overleg in Arbeidszaken voor Werkgeversbonden wordt in het leven geroepen op advies van ondernemersorganisatie VNW (Vereniging van Nederlandse Werkgevers; opgericht in 1899, vanaf 1926 Verbond van Nederlandse Werkgevers – één van de voorlopers van het huidige VNO-NCW). AW-V-secretaris Noback neemt de taak als secretaris van het Centraal Overleg op zich.
Het Centraal Overleg verzamelt gegevens over arbeidsvoorwaarden en brengt door middel van discussie met collega-werkgeversbonden (zoals de Metaalbond, de Houtbond en de Scheepvaart Vereniging Noord) eenheid in het werkgeversstandpunt op sociaal gebied. Het VNW treedt met die standpunten naar buiten en maakt problemen waar ondernemers mee te kampen hebben aanhangig bij overheid en publiek.
Later, in 1945, zal het Centraal Overleg in Arbeidszaken voor Werkgeversbonden fuseren met de sociale afdeling van het VNW tot het Centraal Sociaal Werkgevers Verbond (CSWV; uit de fusie van VNW en CSWV ontstaat in 1968 uiteindelijk VNO, Verbond van Nederlandse Ondernemingen).

Het bureau van AW-V was in eerste instantie gevestigd aan de Kenaustraat in Haarlem, waar de werkgeversvereniging twee sober ingerichte kamers huurde. Toen in het gezin waarvan AW-V de kamers huurde (en dat zelf ook in het pand woonde) een besmettelijke ziekte uitbrak, verhuisde het kantoor – tijdelijk – naar het privéadres van secretaris Noback. Niet veel later besloot AW-V een pand aan de Schotersingel in de Haarlemse binnenstad te kopen, huisnummer 9.
Jaren later kocht AW-V jaren ook het belendende pand (nummer 11), en, in een nog later stadium, nummer 13.

Eerste secretaris J.J.M. Noback (op de foto hiernaast rechts; naast hem voorzitter Dekker) overlijdt vlak na de kerstdagen, tijdens een verblijf in Zwitserland.

Tweede secretaris mr. F.H.A. de Graaff schuift een plaatsje in de hiërarchie van AW-V op, en krijgt de dagelijkse leiding over de bureauorganisatie van de werkgeversvereniging.

Inmiddels voeren, zoals sinds de oprichting gebruikelijk was, niet langer de bestuursleden van AW-V arbeidsvoorwaardenbesprekingen, maar is dat een taak geworden van de secretarissen.

De Wet op het Algemeen Verbindend en Onverbindend Verklaren van Collectieve Arbeidsovereenkomsten (avv) wordt aangenomen. De minister van Sociale Zaken kan met deze wet in de hand de bepalingen van een cao wettelijke kracht geven door de cao algemeen verbindend voor een bedrijfstak te verklaren. In dat geval is de cao van toepassing op alle werknemers en werkgevers in de gehele bedrijfstak.

Midden jaren dertig is binnen AW-V de afkeer van de cao op z’n retour, maar de werkgeversvereniging heeft er nog geen enkele afgesloten. Het bestuur blijft wijzen op de nadelen, maar neigt langzaam maar zeker naar het standpunt dat de totstandkoming van een cao een zaak is waarover de betrokken partijen dienen te besluiten – en niet AW-V.

Pas begin mei 1940, vlak voor de inval van de Duitsers, bereikt AW-V met de vakbonden in grote lijnen een akkoord over een model-cao. Leden kunnen deze gebruiken als zij zich tegenover de bonden bereid verklaren de arbeidsvoorwaarden in de vorm van een cao te gieten.

In eerste instantie richt AWV zich vooral op het inventariseren van functies en de daaraan gekoppelde beloning, en het beschrijven en indelen van deze functies. In 1941 treedt mr. ir. B.W. Haveman als secretaris bij AW-V in dienst.

In 1942 valt evenwel ook voor AW-V het doek. Om te voorkomen dat het NAF AW-V inlijft, laat de werkgeversvereniging zich als economische organisatie voor liquidatie voordragen. De vereniging draagt haar bezittingen over aan de Hoofdgroep Industrie.

De Graaff en Haveman zetten de verenigingsactiviteiten echter ondergronds voort in ‘het Kantoor’; zo’n zeventig procent van de leden sluit zich daar uiteindelijk bij aan. ‘Kantoor mrs De Graaff en Haveman’ houdt zich vooral bezig met het tegenwerken van het NAF en met verzet tegen de tewerkstelling van Nederlandse arbeidskrachten in Duitsland.

Eind 1944 stapt secretaris mr. ir. B.W. Haveman uit de AW-V. Aanleiding is het ontwerp van de Stichting van de Arbeid die na de oorlog het levenslicht moet zien.

Reeds in de jaren dertig was er sprake van toenadering tussen werkgevers- en werknemersorganisaties, maar onder invloed van de bezetting intensiveren die contacten en ontstaat er een sterk solidariteitsgevoel. Het informele, geheime overleg tijdens de oorlog komt na verloop van tijd in het teken komen te staan van de inrichting van Nederland na de bevrijding, en leidt tot het idee om de Stichting van de Arbeid op te richten – een permanent samenwerkingsverband op sociaal gebied tussen werkgevers en werknemers. Haveman vreest echter dat de werknemersorganisaties te veel macht krijgen.
De andere secretaris van AW-V, mr. F.H.A. de Graaff, blijft wel voor de ondergrondse AW-V werkzaam en zamelt onder de leden geld in om de periode na de bevrijding financieel te kunnen overbruggen.

Haveman licht in september 1945 zijn besluit toe in een brief, waarin hij ook vertelt hoe AW-V de oorlogsjaren is doorgekomen. Download de brief van Haveman.

Op 20 juni vindt de heroprichting van AW-V plaats. De vereniging – waar vrijwel alle bedrijven die voor de bezetting lid waren, zich weer hebben aangemeld (in totaal 106 individuele bedrijven en zes brancheverenigingen) – zal alle bezittingen die ze tijdens de oorlog heeft moeten afstaan, terugkrijgen.

Mr. F.H.A. de Graaff, vrijwel vanaf het prille begin aan AW-V verbonden, stopt met z’n werkzaamheden als secretaris van AW-V. Hij wordt directeur van Van Gelder Zonen N.V. Koninklijke Papierfabrieken.
Ook juffrouw Duyf (links op de foto, aan het werk in het kantoor aan de Schotersingel), die sinds de oprichting het secretariaatswerk op zich had genomen, besluit AW-V te verlaten. Duyf, ‘het vooroorlogse administratieve factotum van de AW-V’, neemt op 1 november 1945 afscheid.
Eind 1945 heeft AW-V tien personen in dienst.

‘Door de AW-V wordt niet gestreefd naar uitbreiding van haar ledental doch naar consolidering van haar werkzaamheden’, meldt het jaarverslag. AW-V is namelijk druk bezig de organisatie opnieuw op poten te zetten.

Het is geen eenvoudige tijd: leden zijn zelf ook bezig met de herinrichting van hun bedrijf en willen daarom graag zo snel mogelijk hulp van AW-V, maar de hoeveelheid deskundigen op het gebied van de arbeidsvoorwaarden waarover AW-V beschikt is nog gering. Bovendien zijn de verbindingen slecht en laat de mobiliteit van AW-V te wensen over – de werkgeversvereniging beschikt over één automobiel.

Bij de herrijzenis van AW-V zijn nog een aantal mannen van het eerste uur betrokken. Pas in 1951 verlaat W.A. Bloemendaal – een van de drie oprichters van AW-V in 1919, hij bekleedde sindsdien diverse bestuursfuncties – de werkgeversvereniging. In 1952 neemt ook T. Duyvis, sinds 1921 bestuurslid van AW-V, waaronder 25 jaar als penningmeester, afscheid.

De Wet op de ondernemingsraden treedt in werking, vijf jaar nadat minister Drees de Stichting van de Arbeid had gevraagd advies uit te brengen over de vraag óf er een wettelijke regeling met betrekking tot ondernemingsraden diende te komen, en, als het antwoord op die vraag bevestigend was, hoe die er dan uit zou moeten zien. Het overleg binnen de Stichting van de Arbeid spitste zich vooral toe op de beslissingsbevoegdheden – de mate van medezeggenschap – en de kandidaatstelling. Werknemersorganisaties wilden dat alleen leden van erkende vakbonden zich konden kandideren, werkgevers stond vrije kandidaatstelling voor ogen.

De uiteindelijke wet draagt dan ook het karakter van een compromis. De bevoegdheden van de OR zijn beperkt tot overleg en advisering; de werkgever houdt het laatste woord. Vakbonden krijgen grotendeels hun zin met betrekking tot de kandidaatstelling. Zij hebben het eerste recht OR-leden voor te dragen; in tweede instantie, als er onvoldoende kandidaten voor de OR zijn, is vrije kandidaatstelling mogelijk.

De taken van Bureau Werkclassificatie zijn sinds de oprichting in 1947 verbreed. Dat krijgt ook steeds vaker het verzoek om zich over beloning uit te spreken. Op 1 januari verandert de naam in Loontechnisch Bureau (LTB). Het LTB vormt een afzonderlijk onderdeel binnen AW-V ‘doch ressorteert onder het hoofd van de Afdeling Arbeidsvoorwaarden’.

Binnen het AW-V-bureau spreekt men van stofjassen (arbeidsanalisten en loonadviseurs) en sigaren (de secretarissen die met directieleden overleg voerden over de arbeidsvoorwaarden in de bij AW-V aangesloten bedrijven en bedrijfstakken).

Het Loontechnisch Bureau verandert in 1968 van naam: Organisatiebureau AW-V. Het organisatiebureau telt op dat moment 25 medewerkers – iets minder dan de helft van het totale aantal werknemers van de werkgeversvereniging.

Vanaf 1958 gaat AW-V haar leden adviseren en voorlichten over personeelsbeleid. ‘Waar de kleinere en middelgrote bedrijven niet altijd de beschikking hebben over deskundigen op het gebied van het personeelswerk, was het bestuur tot de conclusie gekomen dat onze vereniging haar leden een belangrijke dienst zou kunnen bewijzen als zij over een deskundige kracht kon beschikken die op dit nieuwe terrein van advies en voorlichting zou kunnen dienen’.

Een jaar eerder, in 1957, had AW-V de afdeling Documentatie en Research in het leven geroepen, die zich onder andere met productiviteitsberekeningen zou gaan bezighouden. En al sinds 1953 konden leden bij AW-V leden terecht voor juridische hulp.
Het Juridisch Bureau – in de beginjaren bestaande uit twee personen, onder wie ‘juffrouw mr. Mien Hekket’ – staat bedrijven bij ‘met adviezen en voorlichting omtrent de talloze kwesties die kunnen rijzen met betrekking tot de wetgeving op sociaal gebied, zoals ontslagkwesties, fabrieksreglementen, reglementen voor ondernemingsraden, moeilijkheden bij de uitvoering van Ziektewet, Invaliditeitswet, Werkloosheidswet en zo voort, en zo voort’.

De AW-V-organisatie telt eind 1957 43 medewerkers, 21 meer dan in 1951. De verdubbeling leidt tot huisvestingsproblemen op de Schotersingel, waar AW-V – na een reeks eindeloze verbouwingen sinds de Tweede Wereldoorlog – drie oorspronkelijk belendende panden als kantoor in gebruik heeft. AW-V wil weg uit de Haarlemse binnenstad en zet z’n zinnen op een geheel nieuw kantoor. De vereniging zet voor dat doel geld apart in een speciaal bouwfonds.

Al sinds 1954 is er sprake van ‘verschillende groeperingen van leden die periodiek informele bijeenkomsten beleggen’. AW-V besluit nu deze bijeenkomsten te institutionaliseren en noemt ze contactgroepen. Deelnemers aan de verschillende contactgroepen zijn tot ‘de ledenkring van AW-V behorende ondernemers die belangstelling hebben voor en bereid zijn tijd te geven aan de bestudering van actuele onderwerpen op sociaal-economisch gebied.’

De contactgroepen zijn de voorlopers van de huidige netwerken. De doelstellingen zijn door de jaren heen nauwelijks veranderd. In 1958 luiden die: ‘De tweezijdige communicatie tussen Dagelijks Bestuur en secretariaat enerzijds en de bij onze vereniging aangesloten bedrijven anderzijds te bevorderen en daardoor het Dagelijks Bestuur in staat het beleid der vereniging aan te passen aan de actuele behoefte van de leden. Behalve dat op deze wijze waardevolle adviezen uit eigen kring tot stand kunnen komen, betekent een en ander voor de ondernemers die aan het werk van deze contactgroepen deelnemen, dat zij samen met collega-werkgevers de gelegenheid krijgen de problemen waarmede zij nu in hun bedrijf geconfronteerd worden of binnen afzienbare tijd te maken krijgen, te benaderen.’

AW-V viert haar veertigjarig bestaan.
Het bouwfonds van de werkgeversvereniging krijgt een forse injectie: de leden schenken de vereniging ter gelegenheid van het jubileum een bedrag van 235.780 gulden en 79 cent. Het staat vast dat AW-V een nieuw te bouwen kantoor zal betrekken, maar de vestigingsplaats is nog onderwerp van discussie.

AW-V zoekt nog naar een geschikte locatie voor het nieuwe kantoor, maar er heeft zich een ‘nieuw element’ aangediend. Het CWSV en het Verbond van Nederlandse Werkgevers (VNW) hebben plannen om te fuseren (op 1 januari 1968 ook inderdaad gerealiseerd; beide organisaties gingen op in het Verbond van Nederlandse Ondernemingen, VNO). Zij hebben AW-V-voorzitter Beukema toe Water laten weten een kantoorpand in Den Haag te willen betrekken. Er is een lobby gaande om AW-V ook in dat pand onder te brengen. Een belangrijk voordeel van inwoning zou zijn dat AW-V meer invloed krijgt op de besluitvorming in het Haagse.
Het hoofdbestuur van AW-V, dat zich in februari over de verhuismaterie buigt, aarzelt. Verschillende leden achten het tegenovergestelde denkbaar: dat de invloed van de centrale werkgeversorganisaties op AW-V zo groot wordt dat de – relatieve – onafhankelijkheid van AW-V verloren gaat. Twee maanden later, tijdens de HB-vergadering in mei, beslecht de zelfstandigheidsdrang het pleit. AW-V kiest voor een eigen kantoorpand en blijft in Haarlem. AW-V laat aan de Leidsevaart, hoek Westelijke Randweg een nieuw kantoor verrijzen dat ontworpen zal worden door het architectenbureau van professor H.T. Zwiers. Hem staat ‘een bescheiden doch doeltreffend, modern pand’ voor ogen.

Overigens was dit niet de eerste keer dat er pogingen werden gedaan AW-V naar de Hofstad te halen. Al in 1923, zo blijkt uit de notulen van de HB-vergadering van 20 juni van dat jaar, wil de Vereniging van Nederlandse Werkgevers (vanaf 1926 Verbond van Nederlandse Werkgevers, in 1945 opgegaan in het CWSV) dat AW-V bij hen komt inwonen. De VNW betaalt namelijk gedeeltelijk de kosten van het Centraal Overleg dat dan nog bij AW-V is ondergebracht, maar kampt met budgettaire problemen. Een verhuizing van AW-V naar het kantoor van de VNW zou die kunnen verlichten. Het HB-bestuur van AW-V bedankt daarvoor.

De industriële bonden – AW-V is op dat moment nog vooral actief in de industriële sector – willen georganiseerde werknemers andere (lees: betere) arbeidsvoorwaarden toekennen dan ongeorganiseerde. Van de uitkomsten van het cao-overleg profiteren immers, zonder dat zij daarvoor een financiële bijdrage leveren, ook de niet bij de vakbonden aangesloten werknemers, luidt de redenatie. En ook de werkgevers spinnen garen bij het georganiseerde overleg: zij hoeven niet met werknemers afzonderlijk afspraken te maken over de arbeidsvoorwaarden. AW-V vindt discriminatie tussen georganiseerde en ongeorganiseerde werknemers binnen de onderneming onaanvaardbaar en wijst het voorstel af. Een commissie, waarin AW-V en de (drie) industriële bonden zitting hebben, wordt in het leven geroepen die zich over het vraagstuk gaat buigen.

Vijf jaar later, in 1966, is de commissie eruit. AW-V erkent het belang van het georganiseerd overleg en acht voor het goed functioneren daarvan een gezonde vakbeweging noodzakelijk. Er komt een afspraak tot stand die bekend wordt als de AW-V-werkgeversbijdrageregeling (in de wandelgang: het vakbondstientje). AW-V-leden betalen, op basis van vrijwilligheid, tien gulden per werknemer die onder de werkingssfeer van de cao vallen. De op te richten Stichting Fonds Industriële Bonden int de bijdragen en financiert daarmee bepaalde, regelmatig opnieuw te omschrijven vakbondsactiviteiten.
De regeling tussen (zoals de betrokken organisaties nu heten:) AWVN, FNV, CNV Vakmensen en de Unie bestaat tot op de dag van vandaag. De hoogte van het vakbondstientje is inmiddels wel opgelopen en was in 2019 € 21,04.

Inwerkingtreding van de Machtigingswet op 12 januari, volgens de overheid nodig in verband met de situatie die ontstaan is nadat de OPEC de olie-export heeft beperkt (‘de oliecrisis’) en vanwege de sterke stijging van het algehele prijsniveau. De wet, slechts van kracht tot 1 januari 1975, maakt het mogelijk een pakket arbeidsvoorwaarden bindend vast te stellen. Daarnaast maakt de wet het mogelijk in te grijpen op andere terreinen van inkomensvorming, zoals salarissen van ambtenaren, tarieven van beoefenaren van vrije beroepen en huren. Door de ingreep ontstaat er op arbeidsvoorwaardelijk vlak even rust. Maar al gauw is automatische prijscompensatie, APC, onderwerp van onderhandelingen. De APC was een afspraak tussen werkgevers en werknemers om de inflatie door te laten werken in de lonen: stegen de prijzen met bijvoorbeeld gemiddeld 2,5 procent, dan stegen de lonen in elk geval met hetzelfde percentage.

De jaren zeventig zijn sowieso bijzonder roerig. Er vinden forse herstructureringen plaats die tot tal van arbeidsconflicten leiden. Vooral in de scheepsbouw, de metaal- chemische-, papier-, karton- en de baksteenindustrie doen zich sluitingen en inkrimpingen voor. AWV is betrokken bij het opstellen van veel sociale plannen.

Op 22 oktober opent AWV z’n eerste vestiging buiten Haarlem: kantoor Haren (later verhuisd naar Groningen). Het is het begin van de zogeheten regionalisatie. Twee jaar later heeft AW-V ook een kantoor in Zutphen (later: Apeldoorn). Daarna kreeg AW-V, behalve in Groningen en Apeldoorn, ook vestigingen in Rotterdam (Barendrecht) en Roermond.

Na de verhuizing van het hoofdkantoor naar Den Haag in 2007, opende de werkgeversvereniging in Haarlem een nieuwe vestiging, vlakbij station Spaarnwoude. Deze is gesloten in de loop van 2013, ongeveer tegelijkertijd met die in Barendrecht. Roermond was reeds in 2011 gesloten.

In 2013 deed Het Nieuwe Werken z’n intrede bij AWVN. Dat bracht met zich mee dat medewerkers, veel meer dan in het verleden het geval was, vanuit eigen huis konden opereren, en dat op het hoofdkantoor in Den Haag in principe niemand meer beschikte over een eigen kamer of eigen bureau. Omdat in de praktijk behoefte bleef bestaan om met elkaar samen te werken en te vergaderen, werden er, verspreid over het land, flexibele ontmoetings- en werkplekken in gebruik genomen. Dat bleek geen succes.

Anno 2019 heeft de werkgeversvereniging nog regiokantoren in Apeldoorn en Groningen.

AW-V telt 100 werknemers; nummer 100 is Lilian Barends. Nu de magische grens van 100 werknemers is bereikt, krijgt ook de werkgeversvereniging zelf een ondernemingsraad.

Door het uitdijende personeelsbestand is een nijpend huisvestingsprobleem ontstaan; zelfs in de bergingskelder zijn werkplekken ingericht. In 1981 zal een deel van het kantoorpersoneel naar een dependance verhuizen, dat zich eveneens aan de Leidsevaart bevindt. Ook worden er dan plannen ontwikkeld om het hoofdkantoor uit te breiden, maar vanwege de economische recessie waarin Nederland zich bevindt, verdwijnen die (tijdelijk) in de ijskast.

Rudy van Wijk treedt aan als voorzitter-directeur: de voorzitter van de vereniging krijgt dus als directeur ook de dagelijkse leiding over het bureau van AW-V. Van Wijk, afkomstig van sigarenfabrikant Ritmeester, is de eerste voorzitter-directeur in de geschiedenis van de werkgeversvereniging. Zijn latere opvolger, J.P. Munting, fungeert ook als voorzitter-directeur. Mees Hartvelt, afkomstig van Crown Van Gelder is in de periode 2010-2013 de derde en laatste voorzitter die tevens de functie van algemeen directeur bekleedt.

Sinds de aanpassing van de bestuursvorm van de werkgeversvereniging in 2013, kent AWVN geen voorzitter meer. In de nieuwe structuur fungeert de algemeen directeur als bestuurder van de vereniging.

Het DB en het HB geven groen licht voor de plannen ‘tot uitbreiding van het AW-V-kantoor en aanpassing van het bestaande pand’. Het plan komt er op neer dat er een nieuwe vleugel zal verrijzen, die vrijwel haaks op het bestaande pand komt te staan. Het nieuwe deel zal qua opzet en vormgeving nauw aansluiten op het oude deel.
Op 12 en 13 juni 1987 vindt de officiële ingebruikname van de nieuwbouw aan de Leidsevaart 594 plaats.

In de jaren die tot aan de verhuizing naar Den Haag (2007) volgen, zal het kantoorpand nog twee grote uitbreidingen ondergaan. In 2000 wordt de naast het hoofdkantoor gelegen conciërgewoning bij het pand getrokken; in 2001 komt op de parkeerplaats een fors uitgevallen portocabin te staan die een rechtstreekse verbinding krijgt met de entree van het hoofdgebouw.

AW-V schaft een belangrijke statutaire beperking af. Niet langer is AW-V gebonden aan de industriële sector, ook bedrijven en organisaties uit de dienstverlening kunnen zich bij de werkgeversvereniging aansluiten. Overigens was al vanaf halverwege de jaren zestig het strikt hanteren van de scheiding tussen industrie en diensten in de praktijk vaak niet meer goed mogelijk.

Nadat op 1 januari 1996 Scheepvaartvereniging Noord en scheepvaartvereniging Zuid in AW-V zijn opgegaan, volgt op 1 januari 1997 het Adviesbureau Arbeidszaken NCW. Deze fusie is aanleiding voor een naamsverandering: AW-V wordt AWVN. Dat staat voor Algemene Werkgeversvereniging VNO-NCW (voluit: Verbond van Nederlandse Ondernemingen – Nederlandse Christelijke Werkgeversvereniging). Kortweg AWVN, dus…

Door deze fusies en door autonome groei, zijn bij AWVN ruim 850 bedrijven aangesloten en bijna zestig brancheverenigingen. Het aantal AWVN-medewerkers schommelt rond de 180 m/v.

Voorheen viel alle dienstverlening van AWVN – behalve organisatieonderzoek zoals functiewaardering – onder de contributie. Het contributiesysteem verandert; de inkomsten daaruit gaan gemiddeld met zo’n 40 procent omlaag. Tegelijkertijd vindt de introductie plaats van betaalde dienstverlening (‘retributie’). AWVN beperkt zich in dat opzicht niet tot de traditionele werkvelden; er ontstaat ook allerlei nieuwe dienstverlening. Internationale arbeidsmobiliteit, pensioenregelingen en arbeidstijdmanagement zijn de meest in het oog springende. In najaar van 2006 begint AWVN ook een eigen advocatenkantoor (‘AWVN-advocaten’).

De wijzigingen zijn nodig vanwege de afnemende solidariteit tussen grote en kleine leden. Voor kleine ondernemingen stijgen de kosten van het lidmaatschap, waarop een aantal daarvan het lidmaatschap opzegt. Voor het eerst in de historie van AWVN daalt het aantal aangesloten bedrijven.

Sociale innovatie – in eerste instantie slimmer werken geheten – is in de periode 2003-2010 het belangrijkste speerpunt van AWVN. Sociale innovatie staat voor vernieuwing van het arbeidsproces, met als doel de arbeidsproductiviteit en de arbeidsparticipatie te verhogen. Investeren in mens en organisatie, dus – bijvoorbeeld door het arbeidsproces anders te organiseren, door gezondheidsbeleid in te voeren en werk te maken van employability (voorlopers van duurzame inzetbaarheid, hét speerpunt vanaf 2011), of door modernisering van het arbeidsvoorwaardenvormingsproces. Er zijn vele manieren om sociale innovatie in de onderneming of de branche vorm te geven. Uitgangspunt is dan ook: geen sjablonen, maar de eigen weg bewandelen – sociale innovatie is maatwerk.

AWVN was in 2006 een van de grondleggers van het expertisecentrum NCSI – het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie. Op 1 april 2012 stopte het NCSI met haar activiteiten.

Eind 2006 valt het besluit AWVN naar Den Haag te verplaatsen: AWVN zal het kantoor in Haarlem verkopen en zich vestigen in de Malietoren, het kantoorpand van VNO-NCW aan de Bezuidenhoutseweg. AWVN heeft de samenwerking met de ondernemersorganisatie de afgelopen tien jaar sterk geïntensiveerd. De verhuizing moet op korte termijn leiden tot één geïntegreerde bureauorganisatie.

Op 1 mei 2007 betrekt AWVN de zestiende en zeventiende etage van de Malietoren in Den Haag.

In februari 2008 blijken de integratieplannen met VNO-NCW van de baan. Belangrijkste geschilpunt is de positie en de financiering van de beoogde nieuwe adviesorganisatie die na de integratie van verschillende organisatieonderdelen van AWVN en VNO-NCW tot stand moet komen. Het afblazen van de integratie heeft geen consequenties voor de bestaande, intensieve samenwerking tussen AWVN en VNO-NCW.

Medio 2011 krijgt een grondige herinrichting van de bureauorganisatie z’n beslag. Leidend bij de herinrichting is het onderscheid tussen de hoofdprocessen, advies en beleid. In grote lijnen bestaat de organisatie voortaan uit een Adviesorganisatie en een Beleidsorganisatie, die allebei actief worden ondersteund door de afdeling Business Development, Marketing & Communicatie (BDMC). Deze nieuwe afdeling heeft als opdracht de activiteiten van de Advies- en de Beleidsorganisatie optimaal op elkaar af te stemmen, en om aldus de ontwikkeling van nieuwe advisering en beleidsactiviteiten een impuls te geven.

AWVN laat de traditionele bestuursstructuur van de vereniging los. De getrapte opbouw – Algemene Ledenvergadering (ALV), Hoofdbestuur, Dagelijks Bestuur en directie – werd alom als gedateerd ervaren en bleek in de praktijk te vaak tot onduidelijkheden te leiden op het gebied van mandaten en verantwoordelijkheden. Een andere belangrijke reden is het feit dat de belangstelling voor het verenigingswerk en het verenigingskarakter is afgenomen; de relatie met de leden heeft, net als bij andere verenigingen, in toenemende mate een zakelijker karakter gekregen.

In de nieuwe structuur fungeert de algemeen directeur als bestuurder van de vereniging. Hij is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het beleid en voor de dagelijkse leiding van de AWVN-organisatie. De algemeen directeur rapporteert aan de Raad van Toezicht. De ALV blijft als hoogste orgaan de kern van de vereniging. De ALV benoemt de leden van de RvT (maximaal zeven). Daarnaast zijn er een aantal commissies gevormd, waarvan de Beleidscommissie de belangrijkste is. Deze fungeert als klankbord voor de AWVN-directie op velerlei gebied.
Tegelijkertijd met het aanpassen van de bestuursvorm van de vereniging, wijzigt de statutaire naam in Algemene Werkgeversvereniging Nederland.