• onvoorziene omstandigheden die een onmiddellijke onderbreking van de arbeid vergen
• zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden of
• een door de wet of overheid opgelegde verplichting (zonder geldelijke vergoeding) die niet in de vrije tijd kan plaatsvinden of
• de uitoefening van het actief kiesrecht.
De bevalling van de echtgenote, geregistreerde partner of de persoon met wie de werknemer ongehuwd samenwoont, valt in ieder geval onder zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden. Daarbij gaat het overigens uitsluitend om het verzuim in verband met de bevalling zelf – en dus niet om geboorteverlof.
Andere omstandigheden die aanspraak geven op calamiteitenverlof zijn het overlijden en de begrafenis of crematie van één van de huisgenoten van de werknemer of van één van zijn kinderen, kleinkinderen, aangetrouwde kinderen, ouders, grootouders, grootouders van de partner, schoonouders, zusters, broers, schoonzusters en zwagers. Ook voor spoedeisend of niet anders te plannen arts- of ziekenhuisbezoek, en voor de eerste opvang van een plotseling ziek kind of voor het regelen van de reparatie van een kapotte waterleiding kan de werknemer calamiteitenverlof krijgen.
De Wet Arbeid en Zorg geeft aan dat van het recht op calamiteitenverlof niet kan worden afgeweken in het nadeel van de werknemer. In de cao is het alleen mogelijk de loondoorbetaling tijdens het calamiteitenverlof te beperken of uit te sluiten. Als geen cao van toepassing is of in de cao hierover niets is bepaald, is het mogelijk de loondoorbetaling te beperken of uit te sluiten door hierover schriftelijk overeenstemming te bereiken met de ondernemingsraad of met de personeelsvertegenwoordiging.
