Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil het verlofstelsel vereenvoudigen. Op woensdag 10 april is daarvoor een voorstel wereldkundig gemaakt. In een brief naar de Tweede Kamer staat dat het kabinet de vele verschillende regelingen terug wil brengen tot drie verlofsoorten.
In de brief van het ministerie staan drie soorten verlof uitgewerkt: de zorg voor kinderen (1), naasten (2) en verlof voor persoonlijke situaties (3). Het terugbrengen van het aantal verlofopties tot drie categorieën was één van de belangrijkste aanbevelingen uit het SER-advies Balans in maatschappelijk verlof, dat in januari dit jaar werd gepubliceerd.
De bestaande wettelijke verlofregelingen worden gebundeld en vereenvoudigd in de eerste en tweede pijler. De derde pijler biedt ruimte om bestaande en nieuwe verlofbehoeften decentraal en via maatwerk te regelen. De verschillende soorten verlof staan hieronder uitgewerkt.
Verlofsoort 1: zorg voor kinderen
Deze verlofsoort bevat de verlofregelingen rond de geboorte van en zorg voor jonge kinderen, bij adoptie en bij pleegzorg. Hieronder vallen het huidige zwangerschaps- en bevallingsverlof, het (aanvullend) geboorteverlof, het adoptie- en pleegzorgverlof en het (betaald) ouderschapsverlof. Binnen deze verlofsoort zijn meerdere scenario’s uitgewerkt. Daarbij worden de regelingen zoveel mogelijk gebundeld en de totale duur verlengd of verkort. Er zijn ook scenario’s waarbij een bodem in de betalingshoogte (bijvoorbeeld het minimumloon) wordt geïntroduceerd.
Verlofsoort 2: zorg voor naasten
Hieronder vallen het huidige kort- en langdurig verzuimverlof. Hiervoor zijn twee scenario’s uitgewerkt. De verlofregelingen worden in één verlofregeling gebundeld. In het ene scenario’s in totaal acht weken verlof waarvan zes weken onbetaald (net als nu) en in het andere scenario voor de volledige duur van acht weken 70% loondoorbetaling.
Verlofsoort 3: persoonlijke situaties
Deze verlofsoort betreft enkel het huidige calamiteiten- en kortverzuimverlof. De derde pijler biedt ruimte om bestaande en eventuele nieuwe verlofbehoeften decentraal en via maatwerk te regelen.
Bij de wijzigingen zal tevens oog zijn voor de gevolgen voor werkgevers, waaronder het verminderen van administratieve lasten, goed overleg tussen werkgever en werknemer over het opnemen van het verlof en evenwichtigere financiering. Ook de veranderende samenstelling van gezinnen (waaronder alleenstaande ouders, samengestelde gezinnen en zelfstandigen) verdient aandacht.
Lees meer over de soorten verlof op de website van de SER.
Zowel werkgevers als werknemers voelen al geruime tijd de noodzaak voor een herziening van het verlofstelsel. De veranderingen in de maatschappij, zoals de toenemende vraag naar informele zorg, de krapte op de arbeidsmarkt en de behoefte aan een betere balans tussen werk en privéleven, onderstrepen het belang van een moderner verlofstelsel. Het huidige systeem is in de loop der jaren complexer geworden door de toevoeging van verschillende verlofregelingen. Werkgevers verlangen ook naar meer inspraak en overlegmogelijkheden betreffende de invulling van verlof, evenals een eerlijkere verdeling van de financiële lasten.
Er wordt verder gewerkt aan de vereenvoudigingen van administratieve aard. Gelet op de (financiële) impact is het aan een volgend kabinet om de niet-administratieve vereenvoudiging verder voort te zetten, rekening houdend met het advies van de SER. De scenario’s schetsen een breed beeld waarover discussie mogelijk is. Daarmee zal uiteindelijk een toekomstbestendig verlofstelsel worden gecreëerd, waar niet alleen werkgevers en werknemers, maar ook de samenleving als geheel baat bij heeft.
